Yıldızların Birçok Beyaz mıdır? Yoksa Gözlerimiz Bize Oyun mu Oynuyor?
Yıldızlar epey parlak ve bembeyaz rengiyle bizi âdeta büyüler. Ancak hepsinin birebir renk olması ne kadar mantıklı?
Gelin, yıldızların nitekim beyaz mı olduğuna yoksa bize mi o denli gözüktüne bakalım.
Çevremizdeki objeler, gökkuşağındaki kırmızıdan mora kadar her renktedir.
Herhangi bir objeyi büyük bir teleskopla görürsek ya da onu fotoğraflarsak, bu renkleri görmek için kâfi ışığı toplamış oluruz. Teleskop yahut bir kameradan mahrum olduğumuzda ise objeleri, beyazın tonları olarak görürüz.
Bu renk değişiminin sebebi, objelerle değil gözlerimizle bağlıdır. Renkler, beyazın tonlarına dönüşür zira gözlerimiz, iki farklı görsel sistem içerir. Bunlardan birincisi koni biçimli hücrelerden oluşan renk hassas sistem, ikincisi ise çubuk biçimli hücrelerden oluşan monokrom sistemdir.
Koniler; yeşil, mavi ve kırmızı olmak üzere ışığa en hassas olan üç pigmenti içerir.
Ayrıca koniler, fovea ismi verilen merkezi bir bölgede ağırlaşır ve epey keskin odaklanma yeteneklerine sahiptir. Çubuk biçimli hücreler de rodopsin ismi verilen tek bir pigment içerir ve foveayı çevreler.
Böylece bir manzarayı, koniler kadar keskin bir halde odaklayamazlar. Fakat çubuk biçimli hücrelerin koni biçimli hücrelere nazaran kıymetli bir avantajı vardır. Onlar çalışmaları için renk ışığı yoğunluğunun sadece dörtte birine gereksinim duyarlar.
Gözlerimiz elbette yeşil ve mavi ışığa hassastır ama beynimiz, çubuk biçimli hücrelerdeki tüm ışık duyumlarını beyaz bir gölgeye çevirir.
Az ışıkta görmemize yardımcı olan mor renkli bir pigment olarak bilinen rodopsin ise renk hassas pigmentlerin tersine ağır ışıkta beyazlaşır. Gün boyunca loş ışık sistemi, tesirli bir formda devre dışı kalır.
Karanlık arttıkça rodopsin, renk pigmentleri loş ışığa reaksiyon vermeyi bırakmaya başladığında hassaslığını tekrar kazanır. Özetle cismin rengi şayet gereğince parlaksa fotoğrafta gördüğünüz renktir. Aksi takdirde beyazın bir tonu üzere görünecektir.
Yani gördüğünüz yıldızlar beyaz renkli olmasa da gözleriniz tüm bu sebeplerden ötürü onları beyaz görmeye meyillidir.
