Yağmurdan Sonra ‘Toprak Kokusu’ Sanarak Soluduğumuz Kokunun Aslında Neye İlişkin Olduğunu Öğrenince Ufak Çaplı Bir Aydınlanma Yaşayabilirsiniz
Yağmur sonrası koku dediğimizde hepimizin burnunda canlanan koku muhtemelen birebirdir. “Toprak kokusu” olarak nitelendirsek de aslında tam olarak o denli değil.
Yağmurdan sonra aldığımız koku, toprakta bulunan bir tıp bakteriden geliyor. Bu bakterinin ne olduğuna ve kokunun nasıl oluştuğuna daha yakından bakalım.
Kokunun ismi, “petrikor”.
Yağmur toprakla birleştiğinde ortaya çıkan kimyasal karışıma “petrikor” deniyor. Bu isim birinci olarak, 1964 yılında Avustralyalı bilim insanları tarafından ortaya atıldı ve bir manası vardı. Yunancada “taş” manasına gelen “petros” ve Yunan mitolojisinde “tanrıların damarlarından akan sıvı” manasına gelen “ichor.
Kokuya sebep olan, bir bakteri.
Petrikor, yağmur yağarken koku yayılmasını sağlayan toprak ile hava ortasındaki ilişkiyi vurguluyor. Bu koku ise şöyle oluyor: Streptomyces isimli, hayat alanı toprak olan bu bakteriler; yağmur damlalarıyla salınan bir bileşik salgılıyor.
Buharlaşan bir alkol olan “geosmin” isimli bu unsur, havada çözünüyor ve ortaya çıkan çözelti, “yağmur sonrası toprak kokusu” dediğimiz kokuyu oluşturuyor. Yani aslında soluduğumuz şey, bir bakteri çeşidi tarafından üretilen bir molekül.
