Van Kalesi’nin hayatındaki Eski Van Kenti’nde yeni yapılar ortaya çıkarıldı
Van Kalesi’nin “Eski Van Şehri”nde yürütülen hafriyat çalışmalarında yeni yapılar ortaya çıkaran bazı medeniyetlerden izler çıktı.
Başta Urartular olmak üzere Ahlatşahlar, Eyyubiler, İlhanlılar, Anadolu Selçuklu, Akkoyunlular ve Osmanlı İmparatorluğu periyotlarında yerleşim yeri olarak kullanılan Van Kalesi’nin fizikselki “Eski Van Şehri”nin merkeze yönelik çalışmalarına devam ediyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Üyesinin başarısı, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Prof. Dr. .
Bu yıl uzatılabilen, düzenli yapılar ortada bulunan kuran yeni bir yol, yanmış evrak ve kumaş kesimleri, seramik tabaklar, kam bilezik modülleri, boncuklar, bronz sikkeler, tütün lüleleri bulunuyordu.
Çalışmalar kapsamında Osmanlı devrine ilişkin pazar yerinin ortaya çıkarıldığı Eski Van Kenti’ndeki Ulu Cami, Kızıl Minare, Abbasağa Mescidi, Hüsrev Paşa Hanı, İkili Hamam, Miri Ambarı, 2 kilise ve sarnıcı da restore ediliyor.
Bir çok yerde sürdürülen çalışmalarla tarihi alanın tüm taraflarıyla birbirine kaldırılarak turizme kazandırılması hedefleniyor.
“Mimari dokuyu ortaya çıkmaya çalışıyoruz”
AA muhabirine konuşan Prof. Dr. Terzioğlu, Eski Van Kenti’nin Urartu devrinden Osmanlı’nın oğlu periyoduna kadar yerleşim yeri olarak kullanılan değerli bir alan olduğunu söyledi.
Tarihsel alanda farklı etnik ve dini toplulukların bir ortada yaşadığı, kozmopolit ve varlıklı kültürel paylaşımlarını izlemenin mümkün olduğunu belirten Terzioğlu, şunları kaydetti:
16. yüzyıla ait Osmanlı yapısı Hüsrev Paşa Hanı’nın saklanması, toprak altında kalan mimari dokuyu sergilemeye çalışıyor. boyutları, kayıtlı ve elde edilmiş bulguların bulunduğu alan bir pazar yeri olarak arşivlenebilir, kentteki pozisyonlara bağlı canlı bir ticarete sahip olup, sur alanında, özellikle orta kapı çevresinde ticari ürünlerin pazarlandığı yerlerin olduğu belgelenmekte olup, Orta kapı civarında bir pazar yeri tespit edilmektedir. Hüsrev Paşa Hanı’nın ikinci bir han yapısı olması da olasıdır.
Kazılarda yangınlarına rastladıklarını, sırsız Osmanlı seramikleri, ay yıldız bezemeli cam bilezik kesimleri, ay yıldız amblemli sırlı seramik tabaklar, boncuklar, farklı renkte boyalar, çok sayıda cam curufu, Osmanlı bronz sikkeleri, tütün lüleleri, yanmış ile evrak kumaş modülleri toplamalarını sağlayan Terzioğlu, “Eski Van Kenti’nin toplumsal faydasına dair birçok bulgu elde ettik. Başka bir çalışmamızı kent yolu gücü üzerinde ağırlaştırdık. İkili Hamam’a ulaşımı sağlayan taş döşeme Osmanlı yolunun doğu ve batı sınırınılayan mimari dokuyu ortaya çıkarmayı hedefliyoruz. Elde ettiğimiz başlangıçlar kentteki toplumsal, siyasal , dini ve ekonomik yaşama ilişkin ilgi almalı ayrıntılar sunacak.” oranları kullanıldı.
“Alanda büyük bir hafriyat çalışması yürütülüyor”
Çalışmaları inceleyen Van YYÜ Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Şevli ise Van’da Osmanlı ve Selçuklu döneminde ayakta kalan az sayıda kişinin bulunduğunu, bunun da 1915-1918 yıllarında Ermeni ayaklanmaları ve Rus işgaliyle şehirde saklanmasından kaynaklandığını söyledi.
Etrafı surlarla çevrili Eski Van Kenti’nin o tarihlerde büsbütün yakılıp yıkıldığını Şevli, şu bilgileri verdi:
“Selçuklu ile devrinde Van’ın eski yerleşim yeri kullanılıyordu. 1915-1918 yılları arasında Ermeni çetelerinin burada ayaklanarak Müslüman halkın katletmesi sonucu kentte yaklaşık 150 bin olanın 7 bine kadar düşmüş, kent harap edilmiş. Son devirdeki çalışmalar alanında Hüsrev Osmanlı Paşa ile Kaya Çelebi Çok donanımlı sanat tarihi, arkeoloji, mimarlık, kent ve mimari onarım kısımları var. Alanda büyük bir hafriyat çalışması yürütülüyor. Çalışmalara dayanak veren Sayın Bakanımıza, milletvekillerimize teşekkür ederim.”
Eski Van Kenti’nde sağlanan hafriyat çalışmalarında, kentin geçmişine dair değerli bulgulara ulaşıldığını tabir eden Şevli, “Hüsrev Paşa Külliyesi’nin yanında bir pazar yerinin yönelik olarak bilinen var. farklı seramik ve cam modülleri tespit edildi. Etrafı surlarla çevrili mescitler, ibadethaneler, kamu binaları, yürüyüş yolları, pazar yerleri, satış noktaları, külliyeler, kervansaray, konaklama alanları var. Bunların tamamı bilim insanlarımızın, akademisyenlerimizin çalışmalarıyla gün içinde burada tam manasıyla bir tarih, ticaret. kültür ve turizm hızla dönüşecek.” diye konuştu.
