UEA: Gelişmekte olan ülkelerin pak güç muhtaçlığı artıyor
Birol, UEA ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı 29. Taraflar Konferansı (COP29) Başkanı Mukhtar Babayev ile ikincisini Londra’da düzenledikleri COP29-UEA Yüksek Seviyeli Diyalog Toplantısı sonrasında AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Geçen yılki iklim doruğu COP28’de UEA’nın önerdiği global yenilenebilir güç kapasitesini 3 ve güç verimliliğini suratını 2 katına çıkarma taahhütlerinin sonuç bildirgesinde yer aldığını anımsatan Birol, bu taahhütlerin hayata geçirilmesini mümkün kılacak finansman üzere araçlara gereksinim olduğunu söyledi.
Birol, bunun için de bu yıl Azerbaycan hükümetiyle 3 yeni global taahhüt önerisi üzerinde çalıştıklarını bildirerek, “Bunlardan birincisi bataryalar üzerine. Batarya kapasitesinin 2030’a kadar ne kadar artması gerektiğini çalışıyoruz. İkincisi şebekeler ve üçüncü bahis da metan emisyonlarının azaltılması. Azerbaycan önderliğinde o bölgedeki Kazakistan, Türkmenistan ve öteki ülkeleri bir ortaya getirecek bir taahhüt öneriyoruz. COP29 öncesi bu 3 hususa odaklandığımızı söyleyebilirim.” diye konuştu.
Görüşmelerin bir öbür ana temasının ise pak güç finansmanı olduğunun altını çizen Birol, bilhassa gelişmekte olan ülkelere giden pak güç finansmanının 6 kat artması gerektiği bilgisini paylaştı.
Birol, bu artışın sağlanması için neler yapılabileceğini görüştüklerini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Yaptığımız toplantıda finans dalından çok yüksek bir iştirak vardı, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Dünya Bankası, Memleketler arası Finans Kurumu’ndan (IFC) ve özel kesim finansman kuruluşlarına kadar. Hali hazırda yalnızca gelişmekte olan ülkelerin muhtaçlık duyduğu pak güç finansmanı (yıllık) 2 trilyon dolar. Bu kapsamda daima birlikte bir finansman modeli çıkarmak ve somut bir çerçeve oluşturmak için çalışıyoruz. Bundan sonraki bir toplantımız da BM Genel Kurulu çerçevesinde olacak. Oraya kadar çalışıp somut bir teklifle gelmeyi istiyoruz. Azerbaycan bizi stratejik partner olarak ilan etti ve çok yakın çalışıyoruz.
Bence bu yıl COP29’un iki tane kıymetli sonucu olabilecek. Bunlardan biri bahsettiğim üç global taahhüdün herkes tarafından kabul edilmesi ve ikincisi de yeni finansman gayeleri ve buna nasıl ulaşılacağı konusunda bir muahede sağlanması.”
Şu anki görüşmelerde (küresel ısınmada) hangi ülkenin sorumluluğu ne kadar, bunun tespitinin nasıl olabileceği, tarihi ve mevcut sorumlulukların belirlenmesine ait mevzuların kuvvetli olduğunu lisana getiren Birol, ülkeler ve bilhassa memleketler arası kalkınma bankaları ortasında bir rol dağılımı yapılması için çalışıldığını da vurguladı.
COP29, 11-22 Kasım tarihlerinde Bakü’de düzenlenecek.
Bu yılki pak güç yatırımlarının yalnızca yüzde 15’i Çin haricindeki gelişmekte olan ekonomilerde
UEA’nın bu ay açıkladığı Dünya Güç Yatırımları raporuna nazaran, bu yıl global güç bölümündeki yatırımlar birinci kere 3 trilyon doları aşacak. Finansman maliyetlerindeki artışa rağmen bu yatırımın 2 trilyon dolarının yenilenebilir güç, elektrikli araçlar, nükleer güç, şebekeler, batarya, düşük emisyonlu yakıtlar ve güç verimliliği tahlilleri olmak üzere pak güç teknolojilerine yapılması bekleniyor.
Kalan 1 trilyon doların biraz üzerindeki yatırımın ise kömür, petrol ve gaz olmak üzere fosil yakıtlara ayrılacağı öngörülüyor.
Dünya genelinde pak güç teknoloji yatırımları artmasına karşın bölgeler ortasında istikrarsız bir dağılım gösteriyor.
Temiz güçteki toplam yatırımların bu yıl 675 milyar dolarının yalnızca Çin’de yapılacağı, yatırımların Avrupa ve ABD’de ise sırasıyla 370 ve 315 milyar doları bulacağı öngörülüyor. Böylelikle, bu üç büyük iktisat global pak güç yatırımlarının üçte ikisinden fazlasını oluştururken, milletlerarası sermaye akışlarındaki eşitsizliği de gösteriyor.
Çin haricindeki en büyük gelişmekte olan ekonomilerden Hindistan ve Brezilya başta olmak üzere pak güç teknoloji yatırımlarının birinci kere 300 milyar doları bulması bekleniyor lakin bu ölçü toplam pak güç yatırımlarının yalnızca yüzde 15’ine karşılık geliyor.
Söz konusu ülkelerde yüksek sermaye maliyetleri yeni projelerin geliştirilmesini zorlaştırıyor. Bu nedenle gelişmekte olan ülkelerdeki pak güç dönüşümünün adil halde gerçekleşmesi için bu ülkelere gerekli finansmanın sağlanması kritik değer arz ediyor.
