TÜSİAD/Özistek: Yerli yatırımcı derin teknoloji yatırımlarından kaçınıyor
HANDE BERKTAN
Türk iş dünyasının çatı örgütü TÜSİAD “Startuplar ve teknoloji firmaları için Avrupa, Orta Doğu ve Afrika Bölgesinin cazibe merkezi olarak Türkiye” başlıklı rapor hazırladı.
Rapora dair BloombergHT’de Gündem Teknoloji programında konuşan TÜSİAD Girişimcilik Ekosistemi Çalışma Grubu Eş Başkanı Barış Özistek “Türkiye, girişimcilikte EMEA Bölgesi’nin birinci on cazibe merkezi ortasına giriyor. Bunu sağlayan etkenler, yetkin işgücü, inovasyon kabiliyeti, teknoloji şirketlerine yönelik teşvik yapısıve pazar potansiyelini sayabiliriz. Fakat güçlü taraflarımızı muhafazamız gerek. Bir defalık formunda yapılan vergi uygulamaları, teknoloji girişimciliği ekosistemine önemli manada ziyan veriyor. Tesiri çok uzun sürüyor” dedi.
“Türkiye girişimcilikte EMEA Bölgesi’nin ilk 10 cazibe merkezi arasında”
Barış Özistek “Türkiye teşebbüs ve teknoloji ekosistemini değerlendirdik. Hedef bu ekosistemi dünyaya tanıtmak. 500’ün üzerinde data incelendiğinde, Türkiye, EMEA Bölgesinde birinci 10 içerisinde yer alıyor.
Yatırım, takviyeler, yetenek, inovasyon kabiliyeti ve pazar durumu genel başlıklar bizi bu sıralamada üstte tutuyor. Rakiplerimiz, Macaristan, Polonya, BAE üzere ülkeler yer alıyor. Mevcut takviyeleri müdafaamız lazım yoksa teknoloji şirketleri bir gecede farklı ülkeye gidebiliyor, yani sanayi yatırımları üzere değil” açıklamasını yaptı.
“Yazılımcı geliştirme kapasitemizi artırmalıyız”
Yazılımcı eğitimine odaklanılması gerektiğine vurgu yapan Barış Özistek “Güçlü olduğumuz tarafımız yetenek yani yazılım geliştirme yetkinliğimiz, kapasitemiz var. Bu alanı daha güçlendirip sıralamada yerimizi üst taşıyabiliriz. 85 milyonluk bir ülkeden bahsediyoruz yani yazılımcı eğitimine odaklanmamız gerek” formunda kelamlarını tamamladı.
“Yerli yatırımcı, üretken yapay zekaya dayalı teknoloji yatırımlarına kaynak sağlamakta zorlanıyor”
Yatırımcıların kaynak bulmadaki sıkıntılarına değinen TÜSİAD Girişimcilik Ekosistemi Çalışma Grubu Eş Başkanı “Raporda birçok maddede birinci ondayız lakin derin teknoloji yatırımları konusunda on beşinci sıradayız yani EMEA Bölgesi’nde ortalardayız. Bu derin teknoloji tarafında yatırım kapasitemiz düşük manasına geliyor. Derin teknoloji yani üretken yapay zekaya, bio–science alanındaki teknoloji yatırımlarına, tohum kademesinde 10 milyon dolar yatırım muhtaçlığı duyulurken bir sonraki kademede 100 milyon dolarları aşan yatırım gereksinimi bulunuyor. Türkiye’de 10-20 milyon doları toplamak çok güç. Türkiye’de birkaç firma gelerek lakin kaynak sağlayabiliyor. Yatırımcılar derin teknolojiye dayalı yatırım alanlarından kaçınıyor zira bir sonraki cinste yatırım fiyatları artıyor. Fon toplamak zorlaşıyor” dedi.
“Teknoloji şirketlerine getirilen vergiler, girişimcilik ekosisteme ziyan veriyor”
Teknoloji şirketlerine getirilen vergi uygulamalarının girişimcilik ekosistemine kalıcı, olumsuz etkilerinin olduğunu söyleyen Barış Özistek “Teknoloji şirketleri için çok avantajlı uygulamalar bilhassa teknokentler tarafında var fakat vakit zaman yapılan, bir kerelik biçiminde yapılan vergi uygulamaları, teknoloji girişimciliği ekosistemine önemli manada ziyan veriyor. Tesiri çok uzun sürüyor. Örneğin, emisyon priminden vergi alınması. Türkiye’de teşebbüsçüler aldıkları yatırımların yüzde 10’unu vergi olarak ödedi. Bu uygulamanın toplam sayısı Türkiye için çok düşük lakin yerli teknoloji şirketlerimiz olumsuz etkilendi. Ayrıyeten yabancı yatırımcı Türkiye’de bir şirkete yatırım yapacağı vakit Türkiye’de sermayeden para alınıyormuş diyor. Yerli teşebbüsçü şirketler de vergi uygulamalarında öngörülebilirlik ister” değerlendirmesini yaptı.
