Türkiye’nin Ar-Ge şampiyonları muhakkak oldu: Savunma endüstrisi tepede
Turkishtime tarafından bu yıl 11’ncisi açıklanan “Türkiye Ar-Ge 250 Araştırması” raporu yayınlandı. Raporda dünya ve Türkiye’deki olumsuz ekonomik şartlar, yabancı yatırımın az olması, pandeminin 2020-2021 periyodunda yarattığı olumsuz tesirler, iktisatta yaşanan negatif gerçek faiz kararları, enflasyonun beraberinde getirdiği ekonomik tesirler ile 2023 yılında birçok bölümde AR-GE yatırımlarının gerçek manada küçüldüğü belirtildi. Tüm bunlara karşın ise Türkiye’nin Ar-Ge şampiyonu ise savunma sanayisinden çıktı. Savunma endüstrisi zirvede
Rapora nazaran savunma endüstrisinin değerli aktörlerinden biri olan TUSAŞ Türk Havacılık, bu sene AR-GE alanında yaptığı 28,2 milyar TL ile geçtiğimiz yılın iki katından daha fazla AR-GE harcaması ile doruktaki yerini korudu. TUSAŞ Türk Havacılık’ı; Aselsan, Ford, Roketsan ve Arçelik takip etti. Böylelikle birinci dördün tamamı savunma endüstrisi firmalarından oluştu. Ar-Ge harcamalarında bilhassa savunma endüstrisinin yükseliş içinde olduğu belirtilirken raporda incelenen 500 firmanın 2023 yılında toplamda 108 milyar 66 milyon TL’lik Ar-Ge harcaması yaptığının altı çiziliyor. En çok proje üretenlere bakıldığında ise 982 proje ile tepede Aselsan’ın olduğu görülüyor. Aselsan’ı World Medicine (560), Argis İlaç (350), Petlas (331), Deva Holding (275), Dyo (158), Roketsan (154), Türkiye Şişe ve Cam (142), Vem İlaç Sanayi (140) ve Havelsan (135) takip ediyor.
Alınan patentlerde ise tepede yeniden Aselsan (93) yer alıyor. Aselsan’ı Yüksel Tohum (73), Mercedes Benz (65), Turkcell Teknoloji Araştırma ve Geliştirme (53), Tırsan Treyler (47), Havelsan (36), Tusaş Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (32), Eczacıbaşı Yapı Gereçleri (31), Bosch (27) ve Roketsan (18) takip ediyor. TUSAŞ, Aselsan, Roketsan ve Havelsan’ın tıpkı vakitte Ar-Ge merkezlerinde en çok doktora ve yüksek lisans çalışana sahip olan firmalar olduğuna da dikkat çekelim. Son 10 yıldır, en yüksek Ar-Ge yatırımları yapan birinci 50 firmanın Ar-Ge yatırımları toplamının en değerli hissesini savunma sanayi firmaları oluşturuyor. 2017’de yüzde 55,5 olan bu oran 2021, 2022, 2023’te daima yüzde 65 üzeri üzere çok yüksek düzeylerde seyrettiğine değiniliyor. Savunma sanayi Ar-Ge yatırımlarının en değerli oranını da Aselsan, TUSAŞ-TAI, Roketsan, TUSAŞ-TEI ve Havelsan üzere beş büyük TSK Vakfı firması oluşturuyor.
Rapor, savunma endüstrisi için olumlu olsa da başka birçok kesim ve özel bölüm firmalarının Ar-Ge yatırımları gerçek manada son dört yılda küçülme yaşadı. Global rekabette daha önde yer alabilmek için de özel bölüm Ar-Ge’sindeki gerçek küçülmenin önüne geçilmesi, Ar-Ge yatırımları evvelden daha güçlü olan otomotiv ve beyaz eşyanın tekrar yükseltilmesi gerektiğine vurgu yapılıyor. Ayrıyeten çağın getirdiği Yapay Zeka, Makine Tahsili, Sanal Gerçeklik, Bulut, Büyük Bilgi İdaresi, Siber Güvenlik üzere alt katmanlara da daha fazla değer gösterilmesi gerektiğinin altı çiziliyor.
