Türkiye’de Konut Kiralarında ‘Hollanda Modeli’ Uygulanabilir mi?

TÜFE devri öncesinde uygulanan ve kira artış sonunun yüzde 25 olarak belirlendiği sistemden evvel mecliste gündeme gelen bir öteki sistem de Hollanda modeliydi.

Düşük ve orta gelirli kümeye garanti veren bu sistem geçerli olmadan evvel istikrarsız mesken kiralarına karşı Hollanda hükümeti düğmeye basmış ve bir tedbir almıştı.

Bu sistemde konutlar ‘sosyal’ ve ‘özel’ konutlar olarak ikiye ayrıldı. Binaların yaşı ya da oda sayılarına nazaran düşük puan alan konutlar toplumsal konut, yüksek puan alanlar ise özel konut olarak belirlendi.

Sosyal konutlar için evvel 736, akabinde 808 ve son olarak da 879,66 Euro’luk bir puan sonu konuldu ve böylece kira artışı devlet denetimine geçmiş oldu. Yani bu şu demekti, düşük ya da orta gelirli bir kişi ‘sosyal konut’ tercih edecekse taş çatlasa 800 küsür Euro kira verecek, daha yüksek ölçüde bir kira bedeli ödemeyecekti.

Doğal olarak daha ucuz olduğu için toplumsal konutlar tercih edildi lakin burada da Hollanda’da gereğince toplumsal konut olmamasının dezavantajı yaşandı. Bu yüzden yeni inşa edilecek konutların en az yüzde 40’ının toplumsal konut olmasına karar verildi.

Hollanda’da bile birtakım zahmetler eşliğinde uygulanan bu sistemin Türkiye’de kısa vadede uygulanması ise hayli güç görünüyor. Temel sebep sarsıntı riski altındaki Türkiye’de kentsel dönüşümün tamamlanmaması ve ülkemizdeki düşük ya da orta gelirli şahısların sayısını hatırladığımızda çok fazla sayıda toplumsal konuta gereksinim duyulması.

Enflasyon oranı ve piyasalardaki dalgalanmaları da göz önünde bulundurduğumuzda Hollanda’da eksikleri olsa da işleyen bu sistemin Türkiye’de yakın gelecekte uygulanabilmesi pek de kolay değil.