Tarihi keşif: NASA, Mars’ın derinliklerinde sıvı halde su buldu

NASA‘nın artık kullanılmayan Insight aracının arşiv bilgilerini kullanan bilim insanları, Mars’ta büyük bir yeraltı su rezervuarına dair ispatlar keşfetti. Bu, Kızıl Gezegen’de hala sıvı su olabileceğini gösteriyor. NASA’nın Insight aracı, Kızıl Gezegen’in derinliklerinden gelen titreşimleri (Mars depremleri) kaydeden bir sismometre ile dört yıl boyunca gezegende misyon yapmıştı.

Mars’ta sıvı su birinci sefer keşfedildi

Insight, Mars’taki sarsıntıları ve gezegenin tam olarak nasıl hareket ettiğini inceliyordu. Lakin aracın bilgilerini inceleyen bilim insanları gezegendeki sıvı suya dair kıymetli deliller elde etti. Berbat haber şu ki sıvı su, Mars yüzeyinin yaklaşık 11,5-20 kilometre altında bulunuyor. Perspektif vermesi açısından: Dünya’daki en derin sondajlar Rusya’ya (Rus Kola Superdeep ve Sakhalin-I) ilişkin ve ikisi de 12 kilometre civarında derinliğe sahip.

Insight’ın Mars’ın Elysium Planitia bölgesinde topladığı ve jeofizikçiler tarafından tahlil edilen sismik bilgiler, Mars kabuğunun derinliklerindeki kayalarda bulunan çatlak ve gözeneklerin sıvı suyla dolu olduğunu gösteriyor. Su, jeologların Mars’taki yeraltı akiferlerini ve petrol alanlarını haritalandırmasına emsal teknikler kullanılarak tespit edildi. Mars’ın kutuplarında donmuş suyun olduğu esasen biliniyor lakin gezegende sıvı suyun izi birinci defa bulundu.

Öte yandan bu keşif yeni olasılıklara ve sorulara da kapı aralıyor. Sıvı su yalnızca o bölgenin altında mı var yoksa gezegenin öteki yer altı bölgelerinde de sıvı su bol formda bulunuyor mu? Araştırmacılara nazaran gezegenin her yerinde emsal rezervuarlar olabilir. Bu da rezervuarların 1-2 kilometrelik üzere farklı derinliklerde olabileceği manasına geliyor.

Bununla birlikte bilim insanları Mars’ın yüzey biçimlerine dayanarak bir vakitler yüzeyde bol ölçüde su ve okyanusun olduğuna inanıyor. Fakat bu su, Mars atmosferini kaybettiğinde vakitle uzaya saçıldı. Ve yaklaşık 3 milyar yıldır Mars yüzeyi büyük oranda kayalık ve çöllerden oluşuyor.

Bildiğimiz manada hayat için su gereklidir. Bugün Proceedings of the National Academy of Sciences mecmuasında yayınlanan makalenin müelliflerinden biri olan California Üniversitesi yer ve gezegen bilimleri profesörü Michael Manga’ya nazaran bu keşif Mars’ta ömrün hala olabileceğine işaret ediyor. Çünkü Dünya’daki misal rezervuarlarda yaşama rastlanabiliyor.