Suyun Donmuş Hâli Olan Buz Nasıl Oluyor da Güya İçinde Yağ Varmış Üzere Kaygan Olabiliyor?
Kışın buz tutan yollarda düşmek ya da -7 derecede buz pateni yapmak… Tüm bu etkinlikler, aslında donmuş bir suyun nasıl bu kadar kaygan olabildiği sorusunu akıllara getiriyor.
Sahiden buzun bu kadar kaygan olması nasıl mümkün olabilir?
Genelde buzun kayganlığını yüzeyinde oluşan ince bir su katmanına bağlarız.
Bu su katmanı, buzun üzerindeki sürtünmeyi azaltarak kayganlığı artırır. Ancak, bu teori uzun müddet tartışma konusu olmuş ve sonunda ileri seviyedeki araştırmalarla desteklenmiştir. Araştırmalara nazaran bu su katmanının fizikî özellikleri, öbür su kaynaklarından farklı.
Sorbonne Üniversitesindeki araştırmacılar, buz üzerindeki sürtünmenin, bu ince su katmanı tarafından oluşturulduğunu ve bu su katmanının viskozitesinin yağlarla benzerlik gösterdiğini keşfettiler.
Bu bulgu, buzun kayganlığının sıradan suyun kayganlaştırıcı tesirinden farklı bir sistem ile açıklanması gerektiğini ortaya koyuyor.
Buz, moleküler yapısı gereği kristal düzenlemelere sahiptir. Bu kristal düzenleme, buzun yüzeyinde su moleküllerinin belli bir düzenleme ile yerleşmesine neden oluyor. Soğuk havalarda, buzla temas eden bir objenin yüzeyindeki basınç, bu kristal düzenleme ile buzun moleküllerinin ortasında sıkışmaya yol açar.
Bu süreç, yüzeydeki birtakım su moleküllerinin buzun yüzeyine gerçek yönlendirilmesine ve burada ince bir su katmanı oluşturmasına müsaade verir. Oluşan bu ince su katmanı da olağan su üzere davranmaz.
Belirttiğimiz üzere tek sebep de bu su katmanının viskozitesinin bildiğimiz suyla değil de yağlarla daha çok benzerlik göstermesi. Bu da o kayganlık hissini oluşturan temel etmen.
