Şimşek: Türkiye’de taban fiyat düşük değil
Bakan Şimşek’in öne çıkan tabirleri şunlar oldu:
Gri listeden çıkışımız bir takım çalışması. Daha evvel mevzuat çalışması yapılmıştı ancak en kıymetlisi uygulamadaki etkinlikti. Gri listeye girmek kolay çıkmak güç. İçişleri ve Adalet Bakanlığımızın takviyesi olmasaydı bu listeden çıkamazdık. Haziran ayından bu yana bir ortaya geldiğim bütün hazine bakanlarıyla bu mevzuyu konuştuk.
Bizim finansal sistemimizin sağlıklı işlemesi ve prestijli olması lazım. Listeden çıkmak büyük kazanım lakin burada temel hedef Türkiye’nin güvenilebilir olduğunu ortaya koymaktı.
Siyasi mülahazalar devreye girmesin diye FATF’ye bir mektup bile yazdık.
Son aylarda kaynak girişi güçlü oranda arttı. Şu an bu kaynak girişini nasıl yönetiriz onunla uğraşıyoruz. Sisteme çok Döviz girince çok TL basıyorsunuz. Bu da likidite fazlası yaratıyor.
Rezerv yeterliliği bakımından neredeyse IMF kriterini yakaladık. Yurt içi bankalarla olan swapları neredeyse 5 milyar dolara indirdik. Vadesi gelmişken kapatıyoruz. Swap hariç net rezerv artı 12 milyar dolara yükseldi. Döviz rezervlerini tasa kaynağı olmaktan çıkardık.
Reel bazda lirada bir ölçü değerleme oldu. Temel gayemiz enflasyonu kalıcı formda düşürerek nominal kurlarda istikrar sağlamak.
Gri liste kararından sonra Moody’s’in bunun olumlu tarafta yansıyacağı tarafında değerlendirmesi var. Fon akışı son derece güçlü.
“Türkiye gri listeden oybirliğiyle çıktı”
Terörizmin finansmanıyla çabayı bir öncelik haline getirdik. Gri listeden Türkiye oybirliğiyle çıkarıldı. Tek bir ülke itiraz etmedi. Komşumuz Yunanistan bile ‘güçlü biçimde sizi destekliyoruz’ dedi. Listeden çıktık lakin terörizmin finansmanıyla ilgili güçlü bir halde uğraş edeceğiz. MASAK’ın idari kapasitesi geliştirilecek. Yapay zekayı bu noktada devreye alacağız. Başardık, başarmaya devam edeceğiz.
“Cari açıkta muvaffakiyet sağlandı”
Programın temelinde rasyonel siyasetler ve yapısal ıslahatlar var. Bu durum yatırımcı inancını getiriyor. Bu durum gerçek kurda istikrarı getiriyor. O da beraberinde dezenflasyonu getiriyor. Programın özünde dengesizliklerin giderilmesi var. Türkiye’nin biriktirdiği dengesizliklerden bir tanesi dış açıktı. Geçen Mayıs ayında yıllık cari açık 57 milyar dolardı. Bu Mayıs ayında 26 milyar dolara muhtemelen inecek. Cari açık konusunda muvaffakiyet sağlandı, bu başarıyı kalıcı hale getirmek lazım. Devletin etkin olarak işin içinde olduğu sanayi siyaseti ortaya koyacağız.
Şu an rezerv birikimi şirketlerin ve vatandaşların portföy tercihleri ve dış kaynaktan geliyor.
“EYT’nin maliyeti 724 milyar TL”
İkinci dengesizlik bütçe açığıydı. Geçen sene seçimden evvel muhalefetin popülist iteklemesiyle EYT geçti. Geçen sene EYT’nin yıllık maliyeti finansman maliyetiyle birlikte 724 milyar TL oldu. Bütçe istikrarlarının güzelleşmesinde epeyce ara kat ettik. Fakat kat edeceğimiz yol var. Gelecek sene bütçe açığının ulusal gelire oranını yüzde 3’ün altına çekeceğiz
Üçüncü dengesizlik büyümedeki dengesizlikti. Büyümede yine dengelenmeyi sağladık. Enflasyonun ana kaynağı iç talep kaynaklı büyüme. KKM’de 44 haftadır kesintisiz olarak düşüş var. Bu durum para siyasetinin çalışmasını engelleyen bir faktör. KKM’yi giderek bir sorun olmaktan çıkarıyoruz. Bugün itibariyle şirketlerin KKM’deki vergi avantajı son buldu. Artık şirketler için bir istisna yok. Bireylerin KKM’den kazandıkları da vergiye tabi olacak. KKM’den çıkış hızlanacak.
Kalıcı refah artışı için en kıymetli husus istihdamdır. Bir her sene ortalama 690 bin istihdam sağladık 20 yılda. Süreksiz olarak alışılmış ki iktisatta bir yavaşlama sürecine gireceğiz. Enflasyondaki düşüşle birlikte gerçek fiyat artışları yaşanacak. Mayıs ayında enflasyon yükseldi diyebilirsiniz ancak son 12 ayın enflasyonu o. Piyasalar temkinli, şimdi programı tam satın aldılar diyemeyiz. Önümüzdeki 12 ay için yüzde 31 enflasyon bekliyorlar.
Bizim için kıymetli olan yıl sonunda enflasyonun yüzde 42’nin altına düşmesi, o vakit alım gücünün hissedileceği bir periyoda gireceğiz.
Dolar/TL ‘de büyük dalgalar vatandaşları ve şirketleri huzursuz ediyor.
Geçen sene mali itki vardı. Yüksek bütçe açığı yüksek enflasyon demek. Biz mali itkiyi geriye çekeceğiz. İnşaat maliyetlerinde artışın bu sene devamı için bir sebep yok. Geçen sene KDV’yi artırmıştık ancak bu sene bir KDV artışı gündemde değil.
Muhalefetin popülist söylemi olabilir lakin biz bütün istikrarlara bakıyoruz. Muhalefetin popülist telaffuzuna prestij etmeyeceğiz. Bizim tek bir gayemiz var refah artışı ve refah artışının adaletli paylaşımı.
Gelecek sene bütçe açısından daha farklı bir noktada olacağız. Kazandığı halde vergi vermekten imtina eden kısımlarla gayret edeceğiz.
Türkiye’nin risk primi geçen yıl 700 civarındaydı bu sene 270 baz puanlara geldi.
“Asgari fiyat bu yıl gerçek olarak artmış olacak”
Bizim için değerli olan dengesizliklerin giderilmesi ve bunu da kalıcı hale getirmek. Vatandaşımız bize inansın. Evet kolay bir süreç değil bu. Türkiye’nin problemlerine kolaycı tahliller yok.
Vatandaşımızı enflasyona ezdirmedik ve ezdirmeyeceğiz. Asgari ücret AK Parti hükümetlerinde dolar bazında önemli oranda arttı. Haziran 2024 itibariyle minimum fiyat 524 dolar. Bu sene gerçek olarak taban fiyat artmış olacak. Taban fiyat yılbaşında yüzde 49 arttı. Birinci 6 ayda enflasyon yüzde 20’lerde olacak. Yıl sonunda enflasyon piyasanın beklediği üzere olsa bile yüzde 42-43’lerde olacak. Gelişmekte olan ülkelerde en yüksek taban fiyat bizde. Türkiye’de taban fiyat düşük değildir.
Asgari fiyatı vergi dışında bıraktık. Bu sene bunun bütçeye maliyeti 670 milyar TL.
EYT ile birlikte emekli başına çalışan sayısı 1,5 düzeylerine indi.
Enflasyon yavaşlayacak, vatandaşlarımıza gerçek büyümeden hisse vermeye devam edeceğiz. Sabırla yola devam edersek bu enflasyonu düşüreceğiz. Bütün kısımların bir mühlet sabır göstermesi gerekecek. 2025’ten itibaren global finansal şartlar elverişli olacak. Bu dış kaynak noktasında elimizi güçlendirecek.
Vergi paketi
Piyasada üzerinde tartışılan paket kapsam olarak bizim süzgecimizden geçmiş bir paket değil.
-Söyleşiyi izlemek için Bloomberg HT yayınını internet sitesi ve Youtube kanalındaki canlı yayın sekmesinden takip edebilirsiniz
