Sağlam psikoloji için ‘hayır’ diyebilmek

Sağlam Psikoloji İçin ‘Hayır’ Diyebilmek

Modern dünyada, hepimiz vakit zaman kendimizi bir çeşit labirentin içinde kaybolmuş üzere hissedebiliriz. İşler, sorumluluklar, toplumsal alakalar ve beklentiler bizi daima bir yerlere sürükler. Bu sürükleniş içinde, kendi hudutlarımızı korumak, kendimize vakit ayırmak ve nitekim ne istediğimizi anlamak giderek zorlaşır. İşte tam da bu noktada, hayatımızda ‘hayır’ diyebilmek büyük bir ehemmiyet taşır.

‘Hayır’ demek, yalnızca kolay bir söz üzere görünebilir, ancak gerisinde derin bir ruhsal mana ve sıhhat yatar. ‘Hayır’ diyebilmek, kişinin kendi hudutlarını çizebilmesi, neyi kabul edip neyi reddedeceğine karar verebilmesi demektir. Bu, kişinin kendisine ve gereksinimlerine hürmet göstermesi manasına gelir. Meğer birden fazla vakit, bilhassa de toplumsal baskılar altında, ‘hayır’ demek zorlaşır. Beşerler, diğerlerini kırmamak, dışlanmamak ya da sevilmemek kaygısıyla istemedikleri durumlara ‘evet’ derler.

Ancak, her ‘evet’ demenin bir bedeli vardır. İstemediğimiz halde kabul ettiğimiz her teklif, bizi biraz daha yorar, biraz daha gerilim altına sokar ve en kıymetlisi, kendi gereksinimlerimizi göz gerisi etmemize neden olur. Bu durum, vakitle birikerek ruhsal sıhhatimizi olumsuz etkileyebilir. Kendi hudutlarını koruyamayan bir birey, daima oburlarının gereksinimlerine öncelik vermek zorunda kaldığında, tükenmişlik sendromu, anksiyete ve depresyon üzere önemli ruh sıhhati meseleleriyle karşılaşabilir.

‘Hayır’ demek, bir maharet olarak geliştirilebilir. Öncelikle, kendi hudutlarımızı ve gereksinimlerimizi tanımak ve bunları net bir halde belirlemek değerlidir. Akabinde, diğerlerine karşı nazik ancak kararlı bir halde hayır diyebilmek için pratik yapmak gerekir. Unutulmamalıdır ki, ‘hayır’ demek bir reddetme değil, tersine kendi sıhhatimizi ve istikrarımızı muhafaza uğraşıdır.

Psikolojik sağlamlık, yalnızca sıkıntı vakitlerle başa çıkabilme yeteneği değil, birebir vakitte kendi hudutlarımızı koruyabilme ve gereksinimlerimizi karşılayabilme kapasitesidir. Bu nedenle, ‘hayır’ diyebilmek, sağlıklı bir psikolojinin temel taşlarından biridir. Kendimize ve diğerlerine karşı dürüst olmak, kendi bedelimizi ve gereksinimlerimizi gözetmek, uzun vadede daha sağlıklı ve keyifli bir ömür sürmemizi sağlar.

‘Hayır’ diyebilmek, bazen güç, bazen de ürkütücü olabilir. Lakin, kendi hudutlarımızı belirlemek ve bunları korumak, en nihayetinde bizim yeterliliğimiz içindir. Sağlam bir psikoloji için, ‘hayır’ demekten korkmayın. Kendi kıymetinizi bilin ve bu bedeli korumak için gerekli adımları atmaktan çekinmeyin. Zira siz, en az öbürleri kadar kıymetlisiniz ve gereksinimleriniz, en az diğerlerininki kadar pahalıdır.