Osmaniye’de 66 Yıldır Kilim Dokuyan Hacer Cafri
OSMANİYE’de Hacer Cafri (73), 66 yıldır kentteki bakanlığının işaretli eseri olan Karatepe kilimlerini dokuyor. Cafri, doğal kök boyalarla elde edilen ve tezgahlarda üretilen kilim dokumayı gelecek nesillere aktarmak istediğini belirterek, “El emeği göz ışığı, sıhhatim el geçen süre kilim dokumaya devam etmeye devam etti” dedi.
Kadirli ilçesi Karatepe köyünde yaşayan Hacer Cafri, 7 yıldır annesi ve ablalarından kilim dokusunu öğreniyor. Kilim dokumayı 66 yıldır sürdüren Cafri, 1972’de kurulan ve hala faaliyetlere devam eden Karatepe Kilim Kooperatifi aracılığıyla da dokuma sanatını yaşatıyor. Osmaniye‘nin kültürel değişimi ve el emeğinin göz serbestliği olan ve 2021 yılında da tescil alan Karatepe kilimleri, yüzyıllardır örneklerle formülle dokunuyor. Doğal boyalarla düzeltilmiş ve dokuma tezgahlarında elde edilen el emeği göz ışın Karatepe kilimleri Osmaniye‘nin ulusal ve memleketler arası tanıtımında değerli bir rol üstleniyor.
‘ÇOK KİLİM DOKUDUM’
Hacer Cafri, kilim dokumaya 7 yaşında başladığını ve Osmaniye dışında kilim dokumak için kooperatife gelen çok sayıda bireye kilim dokuma sanatını öğrettiğini söyledi. Kilim dokuma ustasının kilim dokudum olduğunu tabir den Cafri, “Annem, ablalarımla kilim dokurdu. Ben de yanlarında bu sanatı öğrendim. Sonra ablalarım evlenip gittiler. Annemle daima kilim dokudum. Şimdiki o vakitler işbirliği falan yoktu. Biri gelir ‘Bize kilim doku’ kaygısı. Parasıyla dokur, satardık. Sonra ben evlendim, buraya geldim. Teyzemin oğlu olan kaynım, Karatepe Kilim Kooperatifi’ni burada kurdu.
‘KOOPERATİF SAYESİNDE ÇOK KİŞİ KİLİM DOKUMA SANATINI ÖĞRENDİ’
Karatepe kilimlerinin vakitle çok ünlendiğini söyleyen Cafri, birçok sanatkarın da köye ait kilim dokuduğunu ve onlara öğrettiğini söyledi. Cafri, burada “Kooperatif kurulduktan sonra sanatkarlarımızdan Türkan Şoray geldi, kilim dokudu. Öteki yandan Belkıs Akkale geldi. O da kilim dokudu, buraları gezdi, gitti. Doğal zamanı ile Karatepe kilimimiz ünlendi. Kaynım, dokuduğumuz kilimleri dışarıdan ulaştı, oralarda da sattı. Kök Boyalar için dağlardan çam kabuğu ve zakkum şeklinde bitkilerden kesip getirildi. faydalandı, hala faydalanıyor” diye konuştu.
‘KİLİM DOKUMAYI ÖĞRENEN BİR KİŞİ AİLESİNİ GEÇİNDİRİR’
Kilim dokusunun o denli bakıldığı üzere güç dağılımına değinen Hacer Cafri, “Zor olmak üzere lakin tezgahın başına dokumaya başlarsan hiç sıkıntı değil. Şurayı da doldurayım, şu nakışı yapayım derken bakıveriyorsun bitiveriyor. Kolay, sıkıntı değil. Parası da bol, kilim dokumayı öğrenen bir kişi Ailesini de geçindirirdim. Benim kocam öleli 40 yaşındaydım. Ben çocuklarımı kilim dokuyarak büyüttüm. Bir kilimi ben 4 bitirdim. Kilim dokumak çok hoş, bir sanat ama şimdi çok kilimler dokunuyor. Çok şahsa kilim dokuma sanatını tedavi ettim. Kars’tan, Uşak’tan, Çıldır’dan kilim dokumayı öğrenmek için çok gelen oldu.
‘EN BÜYÜK ÖZELLİĞİ ATKISI VE ÇÖZGÜSÜNÜN YÜN OLMASI’
Karatepe Kilim Kooperatifi Başkanı Yüksel Cafri ise Karatepe kiliminin özelliği ve tarihçesi ile ilgili, “Karatepe kilimi 1972 yılında kurulan kooperatif ile başlıyor. Daha önceki Hitit periyodunda bu bölgede dokunan kilimlerin bireyselini, üretilen üretici şu anda da dokuyoruz. Kilimimizin en büyük özelliği ise atkısı ve çözgüsünün yünde olması. Boyayı biz kendimiz yapıyoruz. Ana hususumuz olan yün iplerimizi kök boya yöntemi ile kendimiz boyuyoruz. 2020 yılının 12’nci yerinde Türk Patent Kurumuna biz başvurduk ve çok kısa bir sürete 6 aylık bir sürete 2021 Haziran ayında tatil edildi, Karatepe kilimi olarak şu anda tescilli evrakımızı bulunmuştuk. Karatepe kiliminin en büyük özelliği bu desenin bölgeye ilişkin olması ve rengini vermemesidir” dedi.
