Neden Daima Kendimizi Diğerleriyle Kıyaslama Gereksinimi Hissediyoruz, Bundan Nasıl Kurtulabiliriz?
İnsanlar olarak, tabiatımız gereği sosyal varlıklarız ve toplumsal etrafımızdaki öbür beşerlerle daima bir etkileşim hâlindeyiz. Bu etkileşimler sırasında, istemsizce kendimizi diğerleriyle kıyaslıyoruz.
Bunun temelinde, “sosyal karşılaştırma teorisi” ismi verilen bir ruhsal kavram yatıyor. Bu teoriye nazaran, beşerler kendi yeteneklerini, muvaffakiyetlerini ve durumlarını pahalandırmak için diğerleriyle karşılaştırma yapıyorlar.
Sosyal karşılaştırma teorisi
1954’de Sosyal Psikolog Leon Festinger tarafından ortaya atılan toplumsal karşılaştırma teorisi, insanların kendilerini kıymetlendirmek ve hakikat bilgiye ulaşmak için diğerleriyle karşılaştırma eğiliminde olduklarını belirtiyor. Bu teoriye nazaran, beşerler bilhassa belirsizlik durumlarında ve kendi performanslarını objektif bir biçimde değerlendiremediklerinde bu karşılaştırmaları yapıyorlar.
İki tıp toplumsal karşılaştırma var: üst taraflı ve aşağı taraflı.
Yukarı istikametli karşılaştırmada, kendimizi bizden daha yeterli durumda olanlarla kıyaslıyoruz ve bu durum ekseriyetle motivasyonumuzu artırabiliyor lakin bazen de kıskançlık ve yetersizlik hissi uyandırabiliyor, düşük öz itimat ve hatta depresyona yol açabiliyor.
Aşağı istikametli karşılaştırmada ise kendimizi bizden daha makus durumda olanlarla kıyaslıyoruz ve bu da çoklukla öz inancımızı artırıyor, kişisel gelişimimizi engelleyebiliyor.
Sosyal medyanın da rolü var.
Günümüzde toplumsal medya, kendimizi diğerleriyle kıyaslama konusunda değerli bir faktör hâline geldi. Toplumsal medya platformlarında beşerler ekseriyetle hayatlarının en âlâ anlarını paylaşıyorlar. Bu da bizim kendi hayatlarımızı “mükemmel” anlarla kıyaslamamıza ve yetersizlik hissetmemize neden olabiliyor.
Yapılan araştırmalar, toplumsal medya kullanımının artmasıyla insanların kıyaslama yapma sıklığının ve bu durumdan olumsuz etkilenme riskinin de arttığını gösteriyor.
Peki, kendimizi diğerleriyle kıyaslamaktan nasıl kaçınabiliriz?
Başkalarının muvaffakiyetleri yerine, kendi amaçlarınıza ve ilerlemenize odaklanarak başlayabilirsiniz. Küçük başarılarınızı ve ilerlemelerinizi de takdir edin. Kendinize karşı nazik olun.
Sosyal medyada gördüğünüz harika hayatların yalnızca bir kesit olduğunu unutmayın ve kendi hayatınıza dair gerçekçi beklentiler oluşturun. Toplumsal medyada geçirdiğiniz vakti azaltarak, kendinizi diğerleriyle kıyaslama sıklığınızı da azaltabilirsiniz.
Sonuç olarak, kendimizi diğerleriyle kıyaslamak doğamızda var olan bir eğilim ancak, bu kıyaslamaların hayatımız üzerindeki tesirlerini fark etmek ve yönetmek, daha sağlıklı bir ömür sürmemize yardımcı olabilir.
Herkesin hayatı farklı ve kıyaslama yapmak yerine kendi seyahatinizin tadını çıkarın!
