Kripto Varlıklara Ait Kanun Teklifi Mecliste Kabul Edildi
TBMM’ye sunulan Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Genel Şurada kabul edildi. Böylelikle kripto varlıklarla ilgili çeşitli tanımlamalar birinci sefer resmi olarak yapılmış oldu. Tariflerle birlikte kripto varlıklara ait yeni düzenlemeler de geldi.
Yapılan düzenlemeye nazaran gelen tanımlar ise şu biçimde:
Merkezi kayıt kuruluşu yetkili olacak
Sermaye piyasası araçlarının Merkezi Kayıt Kuruluşu sistemine dâhil olmadan kripto varlık olarak ihraç edilebilmesi için temellerin belirlenmesi için temelleri merkezi kayıt kuruluşuna yetki verilecek. Şura bu varlıkların MKK tarafından izlenmesi yerine kripto varlık olarak ihracına ve bunların oluşturulup saklandıkları hizmet sağlayıcılar tarafından sunulan elektronik ortam nezdinde kayden izlenmesine ait temeller belirleyebilecek. Bu varlıkların haklarının izlenmesi, üçüncü bireylere karşı ileri sürülebilmesi ve devredilmesinde kripto varlıkların oluşturulup saklandıkları kayıtlar temel alınacak.
Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için Suradan müsaade almaları gerekecek. Bu kuruluşlar, şuraca belirlenecek faaliyetleri yerine getirecek. Bunların kuruluşlarına ve faaliyete başlamalarına, ortaklarına, yöneticilerine, çalışanına, tertibine, sermayelerine ve sermaye yeterliliğine, yükümlülüklerine, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapılarına, hisse dönemlerine, yapabilecekleri faaliyetlere, faaliyetlerinin süreksiz yahut daima olarak durdurulmasına ait asıllar ile faaliyetleri sırasında uymaları gereken öbür unsur ve asıllar Konsey tarafından belirlenecek. Hisse zamanlarında Konsey müsaadesinin alınması zarurî olacak. Düzenlemeye muhalif olan bölümler hisse defterine kayıt edilmeyecek, muhalif olarak yapılan kayıtlar kararsız sayılacak.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, sistemlerinin inançlı bir biçimde yönetilebilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak, tedbirleri almak ve gerekli iç denetim ünite ve sistemlerini oluşturmakla yükümlü olacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kuruluşlarına ve/veya faaliyete başlamalarına Heyetçe müsaade verilebilmesi için bilgi sistemleri ve teknolojik altyapıları bahislerinde TÜBİTAK’ın belirleyeceği kriterlere uygunluk aranacak.
Hizmet sağlayıcı kuran ortaklara yeni koşullar geliyor
Yeni düzenlemeye nazaran kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarının müflis olmaması, konkordato ilan etmiş olmaması, uzlaşma suretiyle tekrar yapılandırma müracaatının tasdik edilmiş olmaması ya da hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması kurallarının yanı sıra ilgili kanunlarda sayılan kabahatlerden katılaşmış mahkumiyetinin bulunmaması, süreç yasaklı olmaması; öte yandan gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve prestije sahip bulunması ve paydaşlık yapısının şeffaf ve açık olması kurallarını taşımaları mecburî olacak.
SPK ise platformlar üzerinden kripto varlıkların alım satımında ve birinci satış ya da dağıtım süreçlerinde, kripto varlık takasında, transferinde ve saklanmasında yol ve asılları düzenleme yetkisine sahip olacak.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, atıf yapılan kararlar dışında Kanunun öbür kararlarına tabi olmayacak. Ayrıyeten platformlara fiyat özgürlüğü garantisi verilecek. Platformlar süreçlerin emniyetli, şeffaf, aktif, istikrarlı, adil, dürüst ve rekabetçi bir halde gerçekleşmesinin sağlanması, piyasa bozucu nitelikte aksiyon ve süreçlerin tespit edilmesi, önlenmesi ve tekrarlanmaması emeliyle buyruk ve süreç asıllarını belirleyecek, bünyelerinde gerekli nezaret sistemini kuracak ve her türlü önleyici önlemleri alacak.
Piyasayı bozucu süreçlere engel
Platform nezdinde gerçekleştirilen piyasa bozucu nitelikte hareket ve süreçlere ait olarak tespitleri yapmak, bu nitelikteki aksiyon ve süreçleri gerçekleştiren hesapların kısıtlanması, durdurulması ve kapatılması dahil olmak üzere gerekli önlemleri almak ve ulaşılan tespitleri rapora bağlayarak Heyete bildirmekle yükümlü olacak.
Platformlar ile müşterileri ortasındaki bağlar, platformda gerçekleşecek süreçler nedeniyle oluşabilecek uyuşmazlıklar genel kararlara tabi olacak. Kripto varlıklar yatırımcı tazmin kararlarına tabi olmayacak. Müşterilerin kripto varlık transferlerinin gerçekleştirildiği cüzdanlara ve fon transferlerinin gerçekleştirildiği hesaplara ait kayıtlar kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından inançlı, erişilebilir ve takip edilebilir halde tutulacak. Tüm süreç kayıtlarının bütünlüğü, doğruluğu ve saklılığı sağlanacak. Müşterilerin kripto varlık transfer süreçlerinde, Şura ve Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yapılan düzenlemelere uyulacak. Transfer bildirilerinde gönderici ve alıcıya ait yer alması öngörülen bilgi ve datalar, kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından düzenlemelerde belirlenen müddetlerde inançlı bir biçimde gönderilecek. Bu gayeyle dağıtık defter teknolojisi, ayrıca bağımsız bir iletileşme platformu yahut uygulama orta yüzü üzere iletileşmeye imkan veren yazılım uygulamaları ve teknolojik araçlar kullanılabilecek.
Platformların müşterilerine ilişkin kripto varlıkları müşterilerin cüzdanlarında bulundurması temel olacak, bankalarda saklanan kripto varlıklar ile müşterilere ilişkin bu kapsamdaki nakitler Kanununun 63’üncü hususunda düzenlenen mevduatın ve iştirak fonunun sigortalanması kararlarına tabi olmayacak.
