İsveç Neden Avrupa’nın En Büyük Çukurunu Kazıyor? Arkasındaki Sebep, Tüm Jeopolitik İstikrarları Değiştirebilir!
İsveç’teki Kiruna madeni, dünyanın en büyük yer altı demir madeni olarak bilinir.
Ancak bu maden, bu yılın başlarında yapılan bir keşifle Avrupa’nın en kıymetli madeni olma yolunda ilerliyor. Pekala, neden?
Kiruna madeninde Per Geijer isminde yeni bir az toprak yatağı keşfedildi.
Yatak, 1.3 milyon ton ender toprak elementi içeriyor ve mevcut yer altı kompleksine yalnızca iki kilometre uzaklıkta bulunuyor. Keşif, Avrupa’nın Çin’e olan bağımlılığını azaltma ve birliğin yeşil dönüşümünü güçlendirme potansiyeli taşıyor denilebilir.
Nadir toprak elementleri, günümüzün en gelişmiş teknolojileri için hayati kıymete sahiptir. Yarı iletkenler, yüksek güçlü mıknatıslar ve alaşımlar üzere birçok teknolojik eser bu elementlere dayanır.
Elektrikli araçlar ve yeşil teknolojiler de elementlere olan talebi artırmaktadır. Fakat nadir toprak elementleri, doğada aslında o kadar da ender değildir. Nasıl mı? Asıl sorun, bu elementlerin madenciliğinin az sayıda yerde yapılmasıdır.
Şu anda Avrupa Birliği, ender toprak elementlerinin %98’ini Çin’den ithal ediyor.
Çin, dünya nadir toprak üretiminin %70’ini ve sürece kapasitesinin %85’ini elinde bulunduruyor. Bu durum, Avrupa’nın ender toprak elementleri konusunda Çin’e bağımlı olmasına neden oluyor.
Kiruna’da yapılan keşif, Avrupa’nın kendi kendine yeterlilik amacına ulaşmasına yardımcı olabilir ve Çin’e olan bağımlılığını azaltabilir.
Ancak her şey tozpembe değil.
Per Geijer yatakları, az toprak elementlerinin sadece %0,18’ini içeriyor. Yani Çin’in en büyük madenindeki %5,85’lik konsantrasyonun çok altında. Düşük konsantrasyon, madencilik sürecinin daha uzun ve maliyetli olacağı manasına geliyor.
Ayrıca, mevcut Kiruna madeni yüzeyde önemli sıkıntılara yol açıyor. Yüzeydeki toprak çökmeleri, Kiruna kasabasının birtakım kısımlarının öteki bir yere taşınmasını gerektirdi.
Yeni maden, çevresel ve toplumsal maliyetler de getirecek. Kiruna madeni etrafındaki topraklar, Sami halkının tarihi topraklarıdır.
Madencilik faaliyetleri, ren geyiği otlatma alanlarını azaltmış ve göç yollarını engellemiştir. Yeni madenin açılması, sorunları daha da kötüleştirecek üzere duruyor.
