“Influencer” reklamlarını yapay zeka tespit etti, Ticaret Bakanlığı ceza kesti
Ticaret Bakanlığı, sosyal medya üzerinden yapılan influencer reklamlarını sıkı bir kontrol altına aldı. Geçtiğimiz yıl 5, 2024’ün birinci yarısında ise 11 influencera toplamda 6 milyon 388 bin 802 lira idari para cezası uygulandı. Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu, bu alandaki kontrollerini artırarak tüketicilerin haklarını muhafaza yolunda kıymetli adımlar attı. Sosyal medya etkileyicilerinin (influencer) faaliyetlerini denetlemek gayesiyle Mart 2022’de başlatılan “Sosyal Medya Reklamlarının Yapay Zeka ile Taranması Projesi“, reklam içeriklerinin mevzuata uygunluğunu sağlamak ismine kritik bir rol üstleniyor. Bu proje sayesinde, influencerların reklam olduğunu açıkça belirtmediği paylaşımların oranı yüzde 57’den yüzde 11’e düştü.
Örtülü reklam yapanlar yakın takipte
Reklam Şurası’nın tahlilleri, toplumsal medya kullanıcılarının reklamların farkındalığı konusunda daha şuurlu hale gelmesiyle, bu bahisteki şikayetlerin ve müracaatların artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Uzmanlar tarafından incelenen şikayetler, müracaat koşullarına uygun görüldüğünde değerlendirmeye alınıyor ve gerekli durumlarda idari yaptırımlar uygulanıyor.
2024 yılının birinci altı ayında 39 toplumsal medya hesabına durdurma cezası, 11 hesaba ise durdurma ve idari para cezası verildi. Reklamların mevzuata karşıtlığı, takipçi sayısı, paylaşımların tesiri ve elde edilen ekonomik yarar üzere ögeler göz önünde bulundurularak cezalar belirlendi. Bu cezalar, influencerların haksız ve yanıltıcı reklamlar yapmalarını engellemeyi amaçlıyor.
Geçen yıl için mevzuata karşıt reklam yapan bir influencer hakkında uygulanan idari para cezası 347 bin 128 lira iken bu fiyat enflasyon tesiriyle 2024’te 550 bin 59 liraya yükseldi. 2023’te toplam 77 toplumsal medya hesabına idari yaptırım uygulanırken bu sayı 2024’ün birinci yarısında 50’ye ulaştı.
Ayrıca bir markanın reklamının örtülü halde yapıldığı ya da sıhhat beyanı içeren sözlerin olması, klinik, hastane, doktor gibi sağlık hizmetlerine yönlendirmesi, reklamı yasak eserlerin tanıtımının yapılması, kozmetik eser tarifini aşan sözlerin kullanılması, destek edici besin reklamında mevzuata alışılmamış sözlerin yer alması üzere münasebetlerle de kimi influencerlara idari yaptırım uygulanmasına karar verildi.
