Her Yönetici ve Çalışanın Haklarını Gerçek Öğrenmesi İsmine İş Kanununda Bilmesi Gereken 10 Kural

Tüm çalışanların eşit davranılmayı isteme hakkı bulunuyor. Bu patron için bir sorumluluk. Yani yöneticiler hiçbir neden ileri sürülmeden tüm çalışanlarına eşit davranmalı. Farklı müddetli çalışan personeller ortasında da patronun eşit davranma yükümlülüğünü yerine getirmesi gerekiyor.

İş Kanunundaki en kıymetli personel haklarından biri dinlenme hakkı. Emekçiler hiç dinlenmeden devamlı çalıştırılamaz. Patronun yemek yahut dinlenmek için ona gerekli vakti vermesi gerekiyor. Ayrıyeten Kanun’da dinlenme mühletleri belirtilmiş ve patron bunlara uymak zorunda. Kanun’da verilen asgarî dinlenme mühletleri şöyle:

• 4 saatten kısa çalışılan işler için 15 dakika.

• 4-7.5 saat ortası çalışılan işlerde 30 dakika.

• 5 saatten fazla süren işlerde 1 saat.

Bir çalışanın haftalık 45 saat çalışması gerekiyor. Bunun üzerindeki çalışmalar fazla mesai demek. Ve bu mesai fiyatının çalışana ödenmesi gerekiyor. Ayrıyeten bu çalışmaya çalışanın onay vermesi de gerek. Şayet emekçi fazla mesai yaptıysa fiyatını olağandan daha fazla alıyor.

İş mukavelesinin fesih bildirimi müddeti içinde personel yeni iş aramak için müsaade alabiliyor. Yani hem çalışmaya devam edip hem yeni bir iş arayabilir. Bu iş aramanın elbette bir mühleti var. İş aramak için verilen müsaadenin 2 saatten daha az olamayacağı Kanun’da yer alıyor.

İş Kanununda personelin çalışma şartları asıllı formda değiştirilecekse buna emekçinin istek vermesi gerektiği yer alıyor. Şayet çalışan bu türlü asıllı değişikliklere onay vermezse o vakit emekçiyi bu değişiklikler bağlamıyor. Bunun yanında çalışan ve yönetici her vakit çalışma şartlarını ortak bir kararla değiştirebilir.

50 ve daha fazla emekçi çalıştıran işletmelerde %3 engelli çalıştırma mecburiliği var. Yani 50 şahıstan daha fazla çalışanın yer aldığı bir işyeri varsa patron burada engelli emekçi çalıştırmak zorunda. Bunun oranı Kanun’la belirlenmiş.

Yine Kanun’da yer alan bu hakka nazaran 7 günlük bir çalışma diliminde çalışanın 24 saat kesintisiz dinlenme hakkı bulunuyor. Yani 1 haftada 1 gün personel dinlenmek zorunda. Ve en kıymetlisi patron burada çalışmadığı için personelin fiyatını kesemiyor. Yani hafta tatili fiyatını tam formda ödemek zorunda.

Gece çalışması demek akşam 20.00’de başlayıp sabah 06.00’ya kadar süren çalışma. Gece çalışması dediğimiz en fazla 11 saatlik bir dilim. Emekçiler şayet gece çalışıyorlarsa bu çalışma 7.5 saati geçemiyor. Ayrıyeten endüstriye ilişkin işlerde 18 yaşını doldurmayan çocuklar ve genç personellerin gece çalışması yasak.

İş Kanununda geniş yer verilen haklı fesih sebepleri bulunuyor. Patron ve emekçi tarafından bu hak başka farklı düzenlenmiş. Patronun çalışanını haklı fesih sebepleri varsa işten çıkarmasına imkan veriliyor. Haklı fesih sebepleri birkaç başlık altında toplanmış. Bunlar şunlar:

• Sağlık sebepleri

• Ahlak ve yeterli niyet kurallarına uymayan haller

• Zorlayıcı sebepler

Bu hak İş Kanununun 29.maddesinde düzenlenmiş. Buna nazaran şayet patron belirli sebeplerle toplu personel çıkaracaksa bunu en az 30 gün evvelce bildirmek kaidesiyle yapabiliyor. Ekonomik, teknolojik, yapısal ve misal işletme, işyeri yahut işin gerekleri sonucu bu toplu çıkarmayı gerçekleştirebiliyor.