Hem Edebiyat Hem de Fizik Bilim Olarak Anılabiliyorsa Bir Şeyi Bilim Yapan Tam Olarak Nedir? (Cevap Ufkunuzu Açabilir!)
Birbirinden taban tabana zıt iki disiplin olan edebiyat ve fiziği ele alalım. Edebiyat, sözlerle ruhumuzu beslerken fizik, kainatın işleyişini anlamamıza yardımcı olur.
Peki, birbirinden taban tabana farklı bu iki alan da bilim olarak değerlendirilebiliyorsa, bilimi bilim yapan şey ne?
Aslında en kolay tarifiyle bilim, bilgiye sistematik ve objektif bir biçimde ulaşma usulü diyebiliriz.
Bilimsel formülse, gözlem, hipotez, deney ve sonuçlardan oluşur.
Bu süreç de güvenilir ve tekrarlanabilir bilgiye ulaşmamızı sağlar.
Pozitif bilimler kapsamına giren fizik, aslında bu tanıma harika bir örnek sunar.
Çünkü fizikçiler, cihanın maddelerini keşfetmek için deneyler yapar, sonuçları tahlil eder ve bu sonuçları başka bilim insanlarının doğrulayabilmesi için paylaşırlar.
Peki ya edebiyat ve gibisi alanlar? Birinci başta bilimin tarifine pek uymuyor üzere görünüyor değil mi?
Yaptığımız tanıma nazaran bakarsak, bir romanın ya da şiirin bilimsel prosedürle hiçbir ilgisi yok gibi görünüyor değil mi?
Edebiyat ve gibisi alanlar bilimin tarifine pek uymuyor gibi görünebilir, lakin çoklukla gözden kaçan ve kıymetli olan noktaysa edebiyat ve gibisi alanların da kendine mahsus bir bilim olabileceğini fark etmektir.
Edebiyat örneği üzerinden devam edelim. Edebiyat araştırmaları, metinlerin yapısını, lisanın kullanımını ve edebi yapıtların toplumsal tesirlerini vb. alanları inceler.
Fizikte olduğu üzere bu alanda da hipotezler kurulur, metinler üzerinden analizler yapılır ve sonuçlar çıkarılır.
Yani bu açıdan bakıldığında, edebiyat araştırmalarının da bir tıp bilimsel faaliyet olduğunu söyleyebiliriz.
Çünkü bilimi bilim yapan şey yöntemdir!
Örneğin fizik kesin ve ölçülebilir sonuçlar sunarken, edebiyat daha çok yoruma dayalıdır.
Ancak her iki alan da bilgiye ulaşma sürecinde sistematik bir yaklaşım stantlar.
Bu sebeple hem fizik hem de edebiyat kendi disiplinlerinde birer bilim olarak kabul edilebilir.
Özetle, bilim yalnızca laboratuvarlarda yapılan deneylerle sonlu değildir. Birebir vakitte insanın bilgiye ulaşma, manaya ve bu bilgiyi sistematik bir formda paylaşması sürecindeki çabaların bir bütünüdür de diyebiliriz.
