Halı alanında ani vefat ve yaralanma riskine karşı “ısınma soğuma egzersizleri” kuralı
CEM ŞAN / MUHARREM CİN – Tıp üyeleri, bilhassa 40 yaş üstü bireylerde halı sahalardaki futbolda ani kalp krizleriyle görülen ve hayatta kalan spora hazır olmamasından yaralanmalara karşı ısınma ve soğuma antrenmanları yaşandığını tavsiye etti.
Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) Hastanesi Pediatrik Kardiyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof.
insanların kondisyonları da uygun olmayınca sıhhatle ilgili risklerinin oluştuğunu vurgulayan Uysal, şu sözleri kullandı:
“Akşam yemeği sonrasında beslenmeden yapılan halı saha maçları kalp üzerinde önemli bir yüklenmeye neden oluyor. Münasebetiyle halı saha maçları, ani kalp krizi riskinin tahminen en yüksek olduğu aktivitelerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Birden fazla vakit bu kişiler az sporyapıyor, haftada bir ya da ayda bir şekilde spor yapıyorlar. Münasebetiyle kondisyon olarak çok zayıf oluyorlar. Bilhassa plak varsa risk artıyor. Çok hızlı bir kan basıncı artışından dolayı plakta yırtılma meydana geliyor ve kalp krizi gelişiyor. O nedenle bu aktiviteye biraz dikkat etmek gerekiyor. Doğal olarak yaz aylarında akşam saatlerinde yapılsa bile hava sıcaklıklarında bu risk artıyor. Zira bu nem miktarı çok fazla oluyor.
Yapılan en büyük kusurlardan biri de tam saatte halı alana gelinmesi ve bir anda maça başlanmasıdır. Bu durumda ne yazık ki sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Spor aktivitesinden daha önce 10-15 dakikalık kasları kaydetme, ısınma hareketleri yapmak gerekiyor ki biraz kalple buna uyum sağlayabiliyorsunuz. Kalp krizinin aralıklı olduğu küme, 40-50 yaş. Halı saha maçları o yaş grubunda daha fazla oluyor. Münasebetiyle benim teklifim; 40-50 yaşlarınızdaysanız, kondisyonunuz yeterli değilse, haftada 2-3 gün spor yapmıyorsanız, yazın sıcak havalarda halı saha maçı yapılmıyor. O yaş grubu için en yeterli spor olağan bir tabanda tempolu yürüyüştür.”
Ani ivmelenmeler olan sporlarda plak yırtılması zayıflatılabilir
Kütahya Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (KSBÜ) Kardiyoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ali Astarcıoğlu da kalbin makul bölgelerinde eksiklikler oluştuğunda bunun ani bir şekilde sonuçlanabildiğine dikkati çekti.
Bu olaylardan bazılarının halı alanında yahut başka yerde spor yaparken acı çekerken Astarcıoğlu, “Genel manada ölümlerin yüzde 90’ı kalp damar kopmalarından koptu. Kalp damarlarımızı döşeyen ve kan kaybetmeyi sağlayan endotel (kan ve lenf damarlarının iç hasarından oluşan doku) dediğimiz bir katman var. Bazen sigara, doymuş, hiperlipidemi (kandaki yağ oranlarının bolluğu), dağıtılan bu katmandaki kan miktarının miktarına yol açar ve bunların büyük kısmı kalp krizi, kimileri da ani vefat olarak ortaya çıkıyor.” diye konuştu.
Kalp hastalıklarının bir gözün kötü genetik miras olarak da aktarılabildiğini vurgulayan Astarcıoğlu, bu durumdaki çabaların zaman zaman kardiyoloji polikliniklerinde denetimlerinin yapılması işlemini anlattı.
Astarcıoğlu, bilhassa ileri yaşlardaki spor yapmadan önce kalp muayenesinin yapılmasını işaretleyerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Özellikle 40 yaşlarında o güne kadar hiç spor yapmayan ve dağılım risk faktörleri olan bireylerde ani vefatları daha çok görebilirsiniz. Kardiyoloji polikliniğinde kolay muayenelerle bir kalp grafiği, efor testi, kalp ultrasonu, bir muayene ile birçok ülkede ya da da yokluğunu belirtirsiniz. Bilhassa spor sürekli rekabete dayalı sporlarda, ani ivmelenmeler olan sporlarda kalp suratındaki ani artışlar plak dediğimiz yapılarda kopmaya yol ve maalesef kalp kriziyle ani vefatla sonuçlanabiliyor.
Prof. Dr. Astarcıoğlu, her yaşta spor yapanların kalp sıhhati için önceden beş dakika denetimli biçimde ısınma ve sonrasında kalp suratının yavaşlaması için soğuma hareketlerinin gerçekleştirilmesi kelamlarına ekledi.
Isınma, germe, olağan antrenman ve soğuma egzersizleri
KSBÜ Tıp Fakültesi Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Aysun Özlü de spor yapacak kişilerin sporla karşılaşmaması için önceden tabip denetiminden uzaklaşması gerektiğini belirtti.
Halı sahasını yapacak bir program dahilinde hareket etmeyi anlatan Özlü, şunları kaydetti:
“Ayak bileği ve diz ekleminde menisküs, bağ tendonu sporu sorunu, düzenlenen basma, düztabanlık halinde kalıcı olarak şikayetleri olabilir. Öncelikle bunların kıymetlendirilmesi gerekiyor. Beraberinde sınıflandırılmasını, kaslarının zayıflıklarını, kasların kuvvetini ve direncini, dayanıklılığını arttırmamız. Daha sonra bireye halı saha için bir program çizmemiz gerekiyor. Uygun ekipman kaidesi; uygun bir ayakkabı, kişinin düztabanlığı ya da ayak arkı dediğimiz yapısal sorun varsa kesinlikle bir temelde kullanılabilir.”
Özlü, halı sahaların ön çapraz bağ yaralanması, aşil tendonu ya da ayak bileği ve çevresindeki sporlara sıklıkla rastlandığına dikkati çekerek, bunun yanı sıra travma nedeniyle yaralanmaların yaşanabildiğini tabir etti.
Sporsakatlıkların daha az indirilmesinin mümkün olduğunu lisana getiren Özlü, “Halı alanında kişinin ısınması, beraberinde germe idmanı, akabinde olağan idman ve beraberinde soğuma idmanını yapması zorunludur. Bu 4 idman bileşeni olmazsa olmazdır.” dedi.
