Faiz indiriminde en süratli banka SNB

Faiz indirimlerinin daha sıkı dillendirildiği devrin en süratli bankası İsviçre Merkez Bankası (SNB) oldu. Banka siyaset faizinde indirime giden birinci büyük merkez bankası olurken, Mart ayında siyaset faizini sürpriz bir formda indirdi.

SNB’nin akabinde Haziran’da faiz indirimi yapan Kanada Merkez Bankası (BoC) ile Avrupa Merkez Bankası (AMB) da para siyasetinde gevşeme adımlarına başlayan önde gelen merkez bankaları ortasında yer aldı.

Politika faizini İngiltere Merkez Bankası (BoE) son 16 yılın, ABD Merkez Bankası (Fed) ise son 23 yılın en yüksek düzeylerinde tutmaya ederken, Macaristan, Çekya ve İsveç üzere ülkelerin merkez bankaları da siyaset faizini düşürdü.

Yılda 4 sefer para siyaseti toplantısı yapan İsviçre Merkez Bankası (SNB), mart ayında gerçekleşen 2024’ün birinci toplantısında siyaset faizini beklenmedik formda 25 baz puan düşürdü.

Bankadan yapılan açıklamada, siyaset faizinin yüzde 1,50’ye indirildiği belirtilerek, “Para siyasetinin gevşetilmesi, son 2,5 yılda enflasyonla uğraşın tesirli olması nedeniyle mümkün olmuştur” değerlendirmesine yer verildi.

SNB, İsviçre para ünitesinin paha kazanmasını da göz önünde bulundurarak faiz indirimi kararı aldığını belirtti.

Beklentiler SNB’nin siyaset faizini yüzde 1,75 düzeyinde sabit tutacağı tarafındaydı. Sürpriz faiz indirimi SNB’nin 9 yılda yaptığı birinci faiz indirimi oldu.

Analistler, SNB’nin faiz oranlarını düşürmek için hazirandaki toplantısına kadar bekleyeceğini kestirim ediyordu. Banka, 20 Haziran’da da faiz indirimine devam etti ve siyaset faizini iktisada dayanak için 25 baz puan düşürerek yüzde 1,25’e çekti.

SNB’nin açıklamasında enflasyonist baskının bir evvelki çeyreğe kıyasla azalmaya devam ettiği kaydedildi.

İsviçre frangının ülkenin ihracata dayalı iktisadına ziyan verebilecek düzeyde süratli kıymet kazanmasını engellemek gayesiyle 2014-2022 yıllarında negatif faiz siyaseti benimseyen SNB, Kovid-19 salgını sonrası enflasyonist baskıya karşı koymak için mali sıkılaştırmalara gitmişti.

Kanada Merkez Bankası 4 yıl sonra faiz indirdi

Kanada Merkez Bankası, 5 Haziran’da siyaset faiz oranını beklentiler doğrultusunda 25 baz puan düşürerek yüzde 4,75’e çekti.

Bankadan yapılan açıklamada, son bilgilerin enflasyonun yüzde 2 maksadına yanlışsız hareket etmeyi sürdüreceğine olan itimadı artırdığı, lakin enflasyon görünümüne yönelik risklerin devam ettiği aktarıldı.

BoC Başkanı Tiff Macklem, para siyaseti kararına dair düzenlediği basın toplantısında, enflasyonla gayrette uzun bir yol katettiklerine dikkati çekerek, enflasyonun azaldığına dair daha fazla ve sürdürülebilir delile sahip olduklarını, bu nedenle para siyasetinin artık bu kadar kısıtlayıcı olmasının gerekmediğini söyledi.

Macklem, “Enflasyonun azalmaya ve yüzde 2 maksadına sürdürülebilir bir halde yanlışsız ilerlediğine dair itimadımız artmaya devam ederse, siyaset faiz oranımızda daha fazla indirim beklemek makul” sözünü kullandı.

BoC, bu ay siyaset faizini düşürerek, 4 yıl sonra birinci faiz indirimini gerçekleştirmiş oldu. Banka ayrıyeten, enflasyonu dizginlemek için agresif faiz artışları sonrasında G7 ülkeleri ortasında siyaset gevşetmeye başlayan birinci merkez bankası olarak dikkati çekti.

AMB, faiz indirimlerinde Fed’in önüne geçti

AMB de 6 Haziran’da piyasa beklentileri doğrultusunda yaklaşık 5 yıl sonra birinci faiz indirimine giderek üç temel siyaset faizini 25 baz puan düşürdü.

Bankadan para siyaseti kararına ait yapılan açıklamada, refinansman, mevduat ve marjinal fonlama faizlerinin 25 puanlık düşüşle sırasıyla yüzde 4,25, 3,75 ve 4,50’ye indirildiği belirtildi.

Böylece, para siyasetine yönelik yılın dördüncü toplantısında hem refinansman faizi hem de marjinal fonlama faizi için Mart 2016’dan, mevduat faizi için ise Eylül 2019’dan bu yana birinci indirim geldi. AMB’nin Fed’den evvel harekete geçerek faiz indirimine gitmesi dikkati çekti.

AMB Başkanı Christine Lagarde, düzenlediği basın toplantısında, enflasyonun merkez bankasının faiz oranlarını düşürmeye başlaması için gereğince azaldığını söyledi.

Lagarde, bankanın faiz indirimleri suratı ve vakti konusunda dikkatli olacağını belirterek, “Faiz indirimleri datalara bağlı olacak. Çok meçhul olan şey; hangi süratte ilerlediğimiz ve bunun ne kadar vakit alacağı” dedi.

Macaristan, İsveç ve Çekya takip etti

Öte yandan, Macaristan Merkez Bankası (MNB), Mart ayında siyaset faizini 75 baz puan düşürerek yüzde 8,25’e çekti. Nisan ve mayıs aylarında siyaset faizini 50’şer baz puanlık azalışla yüzde 7,25’e indiren MNB, haziranda da 25 baz puanlık indirimle siyaset faizini yüzde 7’ye düşürdü.

İsveç Merkez Bankası (Riksbank), Mayıs’ta yüksek enflasyonla gayretinin akabinde zayıf ekonomiyi sebep göstererek 8 yıl sonra birinci defa siyaset faiz oranını düşürdü. Bankadan yapılan açıklamada, siyaset faizinin 0,25 baz düşürülerek yüzde 3,75’e çekildiği belirtildi.

Çekya Merkez Bankası (CNB) da geçen yıl aralıkta başladığı faiz indirimlerine devam etti. Son olarak mayıs ayında temel faiz oranlarını 50 baz puan düşüren CNB, iki hafta vadeli repo faiz oranını yüzde 5,25’e çekti.

Ayrıca, bu ay siyaset faizini 150 baz puan düşüren Pakistan Merkez Bankası, 2020 ortalarından bu yana birinci faiz indirimini gerçekleştirdi.