Erzurum’da Tarihi Eserler Azot Çadırıyla Arındırılıyor
TARİHİ yapıtları biyolojik bozulmadan arındırmak isteyen Erzurum Onarım ve Konservasyon Bölge Laboratuvar Müdürlüğü çalışanları, ‘azot çadırı’ tasarladı. Gaz uygulamasını yapabilen çadırı, dağıtılmaya dayanakla üretim görevililer; Dokuma, ahşap, kağıt, deri şeklindeki yapıtları, azot uygulamasıyla biyolojik bozulmadan arındırıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Erzurum Onarım ve Konservasyon Bölge Laboratuar Müdürlüğü çalışanları, onarım için sunulan tarihi yapıtlardaki biyolojik bozulmaları önlemek amacıyla, havanın ısınması ile gazın çalıştırılabileceği ‘azot çadırı’ tasarladı. Tarihi yapıtların ziyan görmeden arındırılmasını sağlayacak aygıt ve çadır tasarımını hazırlayan ekip, Atatürk Üniversitesi’nde görevili akademisyenler ve Teknokent Ar-Ge Proje Hocası ofisi ile ortak çalışma yürüttü. Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Uyum Ünitesi’nden alınan takviyeyle 2022 yılında üretimi tamamlanan azot çadırı, kurumda yapıtlarda uygulanmaya başlandı. Dijital denetim paneli ve içerisinde gazın basınç değerleri, sistemi takip edilen sensörlü ile kamera sistemi bulunan çadırda, biyolojik görülen bozulma dokuma, ahşap, kağıt, deri şeklinde eserler azot uygulamasıyla temizleniyor. Çadırda 21 günlük mühletle düzenlenmiş, hava tahliyesinin akabinde eseri çıkarılıyor. Dijital denetim paneli ve taşınabilen çadırla yalnızca Erzurum değil, talep gelen vilayetlere de hizmet veren ekip, geliştirilen yazılımla yadigarı yapıtları uzaktan da özgürleştiriyor.
Telefonundaki WhatsApp’ı silen devlet başkanı 2 uygulama önerdi
Çamaşır makinesinden gelen ölüm! Kıyafetleri çıkarırken yere yığılıyordu
Dakikalarca dövdükleri şahsı arabayı atıp kaçırdılar
GAZ SIZDIRMAZ ÖZELLİK
Cihaz dizaynını kurum olarak çalışmalarını sürdürdüğünü laboratuvarda gösteren sanat tarihçesi ve restoratör Rabia Genç, “Biyolojik bozulma, yapıları geri dönülmez bir üreme üretebiliyor. Evvelki iklimlendirmede biyolojik olarak serbest kalma konusunda hava durumu alamıyor. Akademisyenleri ile Teknokent Ar-Ge Proje Hocam ofisinden imalat konusunda takviye aldı. Proje dijital denetim panelinin yanı sıra çadırdan ayrılmaları, gaz basıncı, sıcaklık ve havayı ölçeceğimiz sensör ile yapıtın takip kamerası bulunuyor” dedi.
‘ESERLERE BÜYÜK ZİYAN VERİYOR’
Biyolojik bozulma hakkında bilgi veren Genç, azot çadırının kendileri için çok sağlıklı olduğunu kaydederek, programı şöyle sürdürdü:
“Genel olarak organik yapılarda biyolojik bozulma görülüyor. Biyolojik bozulmalar kalıcılığını de olumsuz etkiliyor. Yapıtlara de çok önemli ziyan veriyor, yani dönmez noktalara veriyor. Biyolojik olarak büsbütün durma konusunda sonuç alamıyor. Ancak cihazla birlikte 21 gün mühletle azot uygulamasıyla yapıtları kurtarabiliyoruz. Şu anda biyolojik bozulma yaşanan rastgele bir organik yapı çadırın içinde 21 gün boyunca azot uygulamasına tabi olarak devam ediyoruz. Daha sonra bıraktığımızda çok rahat bir biçimde biyolojik bozulmaları alabiliyoruz.”
Haber-Kamera: Salih TEKİN / ERZURUM,
