Erzurum’da 7 Bin Yıl Öncesine Ulaşıldı
ERZURUM’un Aziziye ilçesindeki Pulur Höyük kazılarında 7 bin yıl öncesine ulaşıldı. Hafriyat Lideri Doç. Rabia Akarsu, “Pulur Höyük’te birinci sefer Kalkolitik Çağ’dan Erken Demir Çağı sonuna kadar kesintisiz devam eden tabakalanmayı ortaya koymuş durumdayız. 2023 yılı hafriyatları prestijiyle günümüzden 7 bin yıl önceki bu insanların hayat biçimleri ve geçimleri neresinde çıkanlaraa ulaştık” dedi.
Aziziye ilçesinin kırsal Ömertepe Mahallesi’nde, yaklaşık 15 metre büyüklüğündeki Pulur Höyük’teki hafriyatlar, 2021 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izniyle Erzurum Müze Müdürlüğü’nce başladı. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rabia Akarsu’nun başkanlık ettiği hafriyatlar, 2024 yılında Cumhurbaşkanlığı kararnameli kazılara dönüştü. Höyükte, Orta Çağ, Geç Tunç Çağı/Erken Demir Çağı, Erken Tunç Çağı III/Orta Tunç Çağı, Erken Tunç Çağı II, Erken Tunç Çağı I, Geç Kalkolitik Çağ ve Orta Kalkolitik Çağ katmanları, birer birer ortaya çıkarıldı. ayrıca hafriyatlarda 7 bin yıl öncesine ulaşıldı.
‘ŞİMDİLİK 7 TABAKAYI ORTAYA ÇIKARDIK’
Doç. Dr. Rabia Akarsu, höyükte 4 yıl boyunca devam eden hafriyatlarda çok değerli bulguların elde edildiğini bildirdi. Höyükten çıkan organik kalıntıları tarihlendirmek için radyokarbon teknik başlangıcını belirten Akarsu, “Yazının olmadığı arkeolojik devirlere ait höyükten elde edilen yanmış organik kalıntıların TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde (MAM) radyokarbon tarihlendirilmesiyle kesin tarih sonuçlarının gelmesi, bizim için çok önemli. Radyokarbon sonuçları ile mimari bulgular seramik ve küçük buluntular birlikte değerlendirildiğinde, Pulur Höyük’te birinci kere Kalkolitik Çağ’dan Erken Demir Çağı sonuna kadar sürekli devam eden tabakalanmayı ortaya koymuş durumdayız. Çalışmaların hala yürütülmekte olduğu Pulur Höyük’te mevcut 7 tabakayı ortaya çıkardığımız hafriyatlarda en üstte Orta Çağ; Bölge, onun altında Geç Tunç Çağı/Erken Demir Çağı, Erken Tunç Çağı III/Orta Tunç Çağı, Erken Tunç Çağı II, Erken Tunç Çağı I, Geç Kalkolitik Çağ ve Orta Kalkolitik Çağ katmanları yer almaktadır” dedi.
‘HER KATMANDA HAYVANCILIKLA İLGİLİ İZLER BULDUK’
Doç. Rabia Akarsu, “2023 yılı hafriyatları prestijiyle günümüzden 7 bin yıl önceki bu insanların hayat biçimleri ve geçim verileri nere değerli veriler buluna ulaştık. Höyükte her katmanda hayvancılıkla ilgili kurtulur. Bunun yanı sıra Orta Kalkolitik Çağ genişliğindenda iki farklı depolama silosunun karbonlaşmış tohumlarla birlikte, bölgesel olarak meydana gelen o devirde görünen nizama sahip olmak ve tarımcılık faaliyetiyle uğraşmakta, eski üretilen ürünlerin depoladıklarını gösterme açısından önemli” diye konuştu.
‘KARAZ KÜLTÜRÜ İNSANI HAKKINDA BİLGİLER ARTACAK’
Karaz kültürü katmanlarında, Anadolu arkeolojisinin metalurjik alanda değerli olduğunu kaybettiğini belirten Akarsu, “Tunç hançer ve demir gereç parçalarının milattan önceki 3’üncü bin yıl sonlarına tarihlenen katmanda çıkarılmasının Doğu Anadolu Bölgesi’nde, o periyotta metal üretim teknolojisinin gelişmişliğinin gösterdiği parlaklık önemi” dedi.
Höyükte ele geçen tunç hançer, üretim ile ilgili seramik fırınları, kır depolama alanları, hayvancılık ve dokumacılık hizmetleri ve çeşitli işlevlera sahip obsidyen, taş ve kemik aletlerle ilgili de Doç. Dr. Rabia Akarsu, yerleşimin toplumsal yapılanmasıyla ilgili karmaşık bir sistemin bulunabileceğini, ele geçen yapıtların yüksek teknolojik izlemelerinin taşınmasının bilgi gelişiminin üst düzeyde tutulabileceğinin yorumlandığını söyledi. Akarsu, Pulur Höyük hafriyatları ile Karaz kültürü insanı hakkında bilgilerin artacağını da bildirdi. )
Haber: Salih TEKİN – Kamera: Oktay POLAT / ERZURUM,
