Dünya Genelinde Sentetik Opioid Kullanımı Artıyor
Birleşmiş MilletlerDünya Uyuşturucu Raporu’nun 2024 yılında dünya genelinde verilen sentetik opioidlerin kullanımındaki artış ve değerli tehditlerden biri olan nitazen listesi.
BM, birçok yüksek gelirli ülkede fentanilden daha güçlü bir sentetik opioid çeşidi olan nitazenlerin ortaya çıkmasının akabinde çok dozdan kaynaklanan ölümlerde bir artış olduğunu tespit etti.
2020 yılı dışında bu yana stabil görünmediği belirtilen yasa opioid pazarında ön verilere sahip olan 2023 yılında fentanillerde bir düşüş yaşandı. Buna karşılık nitazen ismi verilen sentetik opioidlerin sayısı fentanilleri yakalamış görünüyor.
Fetanil eroinden 50 kat güçlü bir bileşim hususu.
Nitazenlerse, birinci olarak 1950’lerde ağrı kesici bir ilaç olarak hava ama o kadar güçlü ve gizlilik terapileriydi ki tedavi kullanımı için hiçbir zaman onay alamadı.
Taliban’ın dünyanın en büyük opioid üreticisi Afganistan’da üretimini durdurmasının akabinde eroin alıcıları sentetik opioidlere yöneldi.
Rapora göre, Taliban’ın 2022’de yasaklanmasının akabinde Afganistan’daki üretimi geçen yıl yüzde 95 azalırken Myanmar’da yüzde 36 arttı. Küresel artışta toplam yüzde 75’lik bir düşüş yaşandı.
Avrupa Birliği’nin Uyuşturucu İzleme Ofisinin 2024 yılına ait büyüme raporunda, nitazenlerin yeni ortaya çıkan bir tehdit olduğunu söylüyordu.
2009 yılından bu yana Avrupa pazarında toplamda 81 yeni sentetik opioid ortaya çıktı. 2023 yılında AB Erken İkaz Sistemine (EWS) birinci kere Yetiştirilen yedi yeni sentetik opioidden altısı nitazenler oldu. Ancak, tek bir yılda en yüksek nitazen sayıları oldu ve 2019’dan bu yana Avrupa’da toplam 16 adet tespit edildi.
Kokain üretim ve tüketim rekoru kırdı
BM’nin Uyuşturucu ve Kabahat Dairesi (UNODC) tarafından hazırlanan yeni raporda dünya çapında bir ihlalin en olası bileşeninin 228 milyon kişinin tükettiği esrar olduğu belirtildi.
60 milyon kişiye opioid, 30 milyon kişiye amfetamin, 23 milyon kişiye kokain, 20 milyon kişiye ise “ekstazi” uygulandığı belirtildi.
Buna göre dünya genelinde 292 milyon kişi; Onu 18 kişiden 1’i 2022’de kullandı; bu oran on yıl kadar önceki yüzde 20 daha azdı. Artışta nüfus artışı da tesirli oldu.
Öte yandan kokain pazarının hala devam ettiği ve küresel kokain tedariğinin 2022’de rekor kırarak 2.700 ton geçtiği belirtildi. Bu bir önceki yıla göre yüzde 20 artış manasına geliyor.
ürün arzı ve talebi artışa, tedarik zincirinde yer alan bilhassa Ekvador ve Karayip ülkelerinde artan şiddet olayları belirtileri gösterdi. Batı ve Orta Avrupa’daki bazı maksimum çeşitlilikte ve sıhhat sıkıntılarında yükseliş mevcuttu.
Benzer formlar, karma kullanımı, Kanada, Uruguay ve ABD’deki bileşenlerin yasallaştırılmasıyla birlikte artırıldı.
Öte yandan Kanada ve ABD’deki nizamlı satıcının ortasında intihara teşebbüs miktarları da arttı.
UNODC’nin baş araştırmacısı Angela Me, bahisle ilgili açıklamada kokain ticaretinin “geleneksel pazarları” olarak görülen ABD, Batı ve Orta Avrupa’nın genişlediğini”; örneğin Afrika üzerinden yayılmasının arttığını belirtti.
Türkiye’de durum ne?
Raporda Türkiye “captagon” ve metamfetaminlerin ticaretindeki geçiş noktalarından biri olarak göze çarpıyor.
Captagon, son yıllarda Orta Doğu’da tam anlamıyla veba şeklinde yayılan, çok fazla bağımlılık yapan amfetamin gibisi birleşir. Çoğunluğu Suriye’de ve az bir kısmı Lübnan’da üretilen bileşenlerin en büyük pazarı Yakın ve Orta Doğu.
Buna benzer bölgede bölgedeki metamfetamin pazarının da büyüdüğü ve eserinin son yıllarda alışılageldik pazarların dışında ele geçirildiği belirtiliyor.
Bu tarzdan biri olan Irak’ta 2019’dan 2023’e kadar metamfetamin ele geçirdiği hadiselerde yüzde 600 artış yaşandı.
Raporda “captagon” ve metamfetaminin emsal ticaret rotalarını izlemesinin kaçak açıkların bölgedeki bu iki pazardan ayrılmasının manasına geldiği belirtiliyor.
BM’nin bölgedeki kaçak kaçakçılığı operasyonlarının hem performansı hem de karmaşıklığı hızla artarken, ükelerin karşı karşıya olduğu zorluklardan birinin Yakın ve Orta Doğu’da hudut ötesi temasları ve ekonomik çıkarları olan güçlerin varlığı olduğu konusunda uyarıyor.
Bu bölgedeki çatışma ve yolsuzlukla birlikte artan üretimin artmasının içerdiği belirtiliyor.
