“Demir Üzere Banka” Diyorlardı: Türkiye’nin En Büyük Bankalarından Demirbank’ın Çarpıcı İflas Kıssası
Uzun müddettir ticaretle uğraşan ve Kayseri’nin önde gelen iş insanlarından olan Cıngıllıoğlu ailesi, o periyot inşaat materyalleri ve demir ticareti ile öne çıkıyordu.
1950’lere gelindiğinde Türkiye iktisadı özel kesim öncülüğünde büyümeye çalışıyordu. Kredilere erişim kolaylaşmış, şirketlerin büyümesi de hızlanmıştı. İşte böylelikle 1953 yılında Nuri Cıngıllıoğlu’nun önderliğinde demircilerin çoğunlukta olduğu 79 ortakla Demirbank kuruldu.
Demirbank, kuruluşunun akabinde emin adımlarla büyümeye başlıyor.
İstanbul’da birinci şubesini açan Demirbank, 1960’lara gelindiğinde şube sayısını arttırıyor.
Tabii burada da kuruculardan olan Nuri Cıngıllıoğlu’nun çok büyük emeği olduğu biliniyor.
Demir bölümünde hayli tesirli bir banka olmayı başaran Demirbank, 70’li yıllarda farklı kesimlere de yatırım yaparak sermaye koyuyor ve faaliyet alanlarını genişletmeye çalışıyor.
Fakat 80’li yıllarda yaşanan darbe sonrasında bankacılık dalını etkileyecek değerli kararlar bankanın geleceğini de kıymetli ölçüde etkiliyor.
Türk iktisadının dışa açılması ve özgürleşmeye başlaması rekabeti arttırıyor ve bu Demirbank’ı da etkiliyor.
Sıkı denetlemelerin gevşemesiyle rekabetin artması ve bankacılıkta denetlenen faiz oranların özgür bırakılması Demirbank’ı ciddi bir rekabetle karşı karşıya bırakıyor.
1988 yılında, Halit Cıngıllıoğlu Demirbank’ın başına geçiyor ve bankanın süratli büyüme dönemi başlıyor.
1990’larda, Demirbank Türkiye’nin en büyük bankalarından biri haline geliyor ve 200 yılında yaklaşık 200 şubeye sahip Türkiye’nin 5. Büyük bankası olmayı başarıyor.
Ancak, o yıllarda Türkiye ekonomisindeki problemler ve faiz oranlarındaki değişkenlik baş gösteriyor.
Oranlardaki değişkenlik buradaki fırsatı görebilen yatırımcılar için hem büyük risk hem de büyük getiri anlamına geliyor.
Bu fırsatı gören ve riski almayı kabul eden Halit Cıngıllıoğlu, banka bünyesinde bu araçlara yatırım yaparak büyük bir bono ve tahvil portföyü oluşturuyor.
O yıllarda, Türkiye’nin IMF ile yaptığı mutabakatların da tesiriyle ekonomide büyük değişimler yaşanıyor ve yanlışsız araçlara yatırım yapmış olan Demirbank sonradan epey makûs sonuçlanacak bu değişimlerin kaymağını alıyor.
Özetle, Demirbank, yüksek faiz getirisi sağlayan tahvillere yatırım yaparak 2001 krizinden evvel oldukça büyük yararlar elde etmeyi başarıyor.
2000’li yılların başındaysa istikrarları bozuk olan iktisatta Demirbank’ın aleyhine değişimler yaşanıyor.
Enflasyonun ve faizlerin yükselmesi Demirbank’ın elinde tuttuğu devasa bono ve tahvil portföyünün paha kaybetmesine sebep oldu.
Bu süreçte kaçınılmaz sonun önüne geçmek ve fiyatları istikrarda tutmak için daima bu araçlara daha fazla yatırım yapan Demirbank portföyünü daha da genişletmişti ve bu resmen bir saatli bombaydı.
Ayrıca, hem bankanın zorda olduğu söylentilerinin yayılması hem de başka bankaların Demirbank’a kredi verme şartlarını ağırlaştırması, bankanın likidite krizine girmesine neden oldu.
Faizlerin çok yükselmesi hem yatırımların kıymetini düşürmüş hem de borçlanma maliyetlerini arttırmıştı.
Bu devirde sinsice gelen kriz Demirbank’tan önce iki bankanın batışına ön ayak oldu ve bu krizin fitilini daha da tetikledi.
Bu sebeple artık dayanma gücü kalmayan banka TMSF’ye devredildi ve bu da öteki bankaların batışını tetikleyerek Türkiye tarihinin en büyük krizlerinden biri yaşandı.
Demirbank’sa HSBC tarafından satın alındı…
Türk şirketleriyle ilgili ilginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz:
