Çağımızın sorunu olarak siber bağımlılıklar ve siber suçlar!

ÇAĞIMIZIN SORUNU OLARAK SİBER BAĞIMLILIKLAR VE SİBER SUÇLAR!

İnternet, bireylerin her türlü bilgiye çarçabuk ulaşmasını sağlayan ve ara tanımaksızın öteki bireylerle süratli biçimde bağlantıya geçmelerini imkanlı kılan bir bağlantı ve bilgi paylaşım aracı haline gelmiştir.

İnternet, bireylerin her türlü bilgiye çarçabuk ulaşmasını sağlayan ve aralık tanımaksızın öteki bireylerle süratli biçimde bağlantıya geçmelerini imkanlı kılan bir bağlantı ve bilgi paylaşım aracı haline gelmiştir. İnternetin süratle gelişmesi insan ömrünü birçok taraftan kolaylaştırmakla birlikte, erişimin kolay ve yaygın hale gelmesi, internet kullanım mühletinin artması internet ile ilgili aksilikleri da gündeme getirmeye başlamıştır. Bireylerin bir kısmı gereksinmeleri doğrultusunda internet kullanımını sınırlarken, bir kısım kullanıcının bu sınırlamayı yapamadığı, iş, toplumsal ve akademik hayatlarında bu hudut getirilemeyen kullanım nedeniyle kayıplarla karşılaştıkları gözlenmeye başlanmıştır. İnternet kullanımı şahısların ilgi duydukları alanlarda araştırma yapmalarına hatta toplumsal bağlarını geliştirmelerine imkan sağlamaktadır. Lakin, internet kullanım müddetinin artması internet bağımlılığı sorununu ortaya çıkarmıştır. İnternet bağımlılığı, internet kullanımına sınırlama getirememe, toplumsal yahut akademik zararlarına karşın kullanıma devam etme ve internete ulaşımın kısıtlandığı durumlarda anksiyete duyma üzere belirtilerle kendini göstermektedir. Bunların yanı sıra düzenlenen çalışmalarda, internet kullanım mühletinin artması ile birlikte siber zorbalık ve siber mağduriyet yaşama durumlarının arttığı gözlemlenmektedir. Bireylerin teknolojiyi kullanarak birbirlerine ziyan verici davranışlarda bulunmasına sanal zorbalık denilmektedir. Sanal zorbalık, bir birey yahut kümenin bilgi ve bağlantı teknolojilerini öbür bireylere ziyan vermek maksadıyla makus niyetle ve tekrarlayan biçimde kullanması olarak tanımlanmaktadır. Siber zorbalık davranışlarının, SMS yoluyla, cep telefonu kamerası aracılığıyla görüntü ve fotoğraf çekilerek, cep telefonuyla öteki bireyleri rahatsız ederek, sohbet odalarında, e-posta yoluyla, anlık iletileşme sırasında yahut web siteleri aracılığıyla meydana geldiği görülmektedir. Sanal zorbalığın dünya çapında bilgi ve irtibat teknolojilerinin yaygın bir biçimde kullanılmaya başlanmasıyla birlikte ve bireyler ortasındaki bağlantı süreçlerinde yaşanan aksiliklere paralelel olarak yaygınlaştığı bilinmektedir. Farklı ülkelerde yapılan kimi çalışmalar incelendiğinde sanal zorbalık olaylarının okullarda değerli bir sorun olduğu görülmektedir. Siber zorbalık kurbanları şu belirtileri gösterebilir; birdenbire bilgisayar kullanmayı bırakmak, bilgisayar ekranında e-mail yahut anlık ileti çıktığında kaygılı
görünmek, bilgisayar kullandıktan sonra öfkeli yahut depresif görünmek, okula gitmede yahut genel olarak dışarı çıkmada rahatsız görünmek, bilgisayarda
ne yaptığıyla ilgili konuşmaktan kaçınmak, evvelden olmadığı kadar arkadaş ve aileden kendini çekmek. Siber zorbalık saldırganlığının belirtileri ise; birisi yaklaştığında bilgisayar yahut programı kapatmak, gece boyunca bilgisayar kullanmak, bilgisayar kullanamadığında olağandışı derecede hudutlu olmak, bilgisayar kullanırken çok derecede gülmek, bilgisayarda ne yaptığıyla ilgili konuşmaktan kaçınmak, birden fazla online hesabı olmak yahut onun olmayan hesapları kullanması olarak sayılabilir. İnternet bağımlılığının ve siber zorbalığın önlenmesi konusunda bağımlı bireye, bireyin ailesine ve topluma birtakım misyon ve sorumluluklar düşmektedir. Bilhassa bireyin bağımlı olduktan sonraki tedavi sürecindense, bağımlı olmadan bu durumun önlenmesi daha değerlidir. Toplumun bireylere sağladığı internet erişimindeki kolaylık ve ucuzluklar bireylerin internete yönelimini daha fazla arttırmaktadır. Bu yüzden aile, okul, internet kafe üzere bireyin internete eriştiği yerlerde kullanım ölçüsü ve kullanım maksadı konusunda denetimler sağlanmalıdır. Bireyin toplumsal etrafında spor yapma ve kültürel etkinliklere katılabilme üzere imkanların sağlanması, bireyin internette çok fazla vakit geçirmesini engelleyebilecektir. Bireyin ailesinden duygusal takviye alamaması ve bireyin etrafındaki toplumsal aktifliklerin yetersiz olması durumunda, bağımlılığın önlenmesi daha güç olabilecektir. Bireyin internette geçireceği vakte alternatif imkanlar sunulmalı ve bilhassa ailesi tarafından kâfi duygusal dayanak verilmelidir Ayrıyeten siber zorbalık davranışı gösteren ergenler, içinde bulundukları hayat periyodu özellikleri içinde ele alındığında, (Ericson’un da psikososyal gelişim periyotlarında olduğu gibi); bunların kendilerini ispat etme, bağımsızlıklarını ortaya koyma ve güç gösterisi üzere davranışlarda bulunarak kimlik oluşumu devrinde oldukları bilinmektedir. Ebeveynler ve okullar bu periyodun özelliği doğrultusunda ergenlerin kendilerini daha sağlıklı ispat edebilecekleri imkanlar sağlama, gerçek hayatta muvaffakiyet hissini yaşayabilecekleri ortamlar oluşturma üzere çalışmalara ehemmiyet vermelidirler. Mevzuyla ilgili yapılan tüm araştırmalar, ailenin ve okulun sanal zorbalığın ve internet bağımlılığının önlenmesinde kıymetli bir yeri olduğu konusunda fikir birliği içindedir. Aile içerisinde ebeveynler öncelikle çocukların internet kullanım alışkanlıklarını gözlemleyebilir. Örneğin, sanal ortamda yaptıklarını gizleme, gece geç saatlere kadar internet başında vakit geçirme, internet kullanımının akabinde hudutlu yahut üzgün olma, yakın etraftan uzaklaşma yahut okula gitmek istememe gençler ortasında siber zorbalığın yol açtığı belirtiler ortasındadır. Ebeveynler, bilgisayar yahut internet kullanımını yasaklamak yerine çocuklarıyla hakikat internet kullanımı, internet güvenliği yahut sanal ortamdaki riskli davranışlar hakkında konuşmayı tercih etmelidirler. Bu halde davranmayı seçen anne babaların, olası bir siber zorbalık olayında, diğerleri yerine kendi ebeveynlerinden yardım isteyecekleri ve dolaysıyla daha az ziyan görecekleri öngörülmektedir. Siber zorbalığın önlenmesinde okullara da değerli misyonlar düşmektedir. Araştırmalarda, siber zorbalığı tedbire programlarının okul yönetimini, okul ruhsal danışmanlarını ve öğretmenleri yani tüm okulu kapsaması gerektiği vurgulanmaktadır. Öncelikle, okul yönetimi siber zorbalığa tolerans göstermemelidir. Bununla bir arada, okul içinde yahut dışında gerçekleşen siber zorbalık davranışlarının yasal sonuçlar doğurduğunun ve öğrencilerin bu sonuçlardan sorumlu olduğunun okul yönetimi tarafından altı çizilmelidir. Okul ruhsal danışmanları ve öğretmenler, sanal ortamlarda yapılmaması gereken riskli davranışlar, siber zorbalık ve olumsuz tesirleri hakkında öğrencilerin farkındalığını arttırıcı seminerler, afişler, görüntüler yahut sınıf içerisinde kullanılabilecek sunumlar hazırlayabilirler. Daha da kıymetlisi, zorbalığa maruz kaldıklarında bu durumu bildirmeleri konusunda bu öğrenciler cesaretlendirilmelidir. Özetleyecek olursak, internet bağımlılığının ve siber zorbalığın hem dünyada hem de ülkemizde epey yaygın bir hal aldığı aşikardır.
Çocuğun/gencin okul ömrünü olumsuz etkileyen, toplumsal bağlantılarına hayli ziyan veren, aile tertibinde olumsuz tesirler yaratan, hem kendine hem de diğerlerine ziyan verici birçok davranışa neden olabilen ve mahrumluk belirtileriyle birlikte bir bağımlılık haline gelen internet kullanımı tedavi edilmesi gereken bir sorundur. Bu durum, çocuk ve gençlerin ruhsal sıhhatlerini önemli biçimde tehdit etmektedir. İnternet bağımlılığı ve siber zorbalığın önlenmesi konusunda ailelere ve okullara değerli misyonların düşmektedir. Ailelerin, çocuklarının internet kullanımını yanlışsız takip edip gözlemlemeleri, onlarla hakikat irtibat stili benimseyerek sorunu halletmeye çalışmaları, çocuklarının bağımlılık seviyesine geldiğini hissettiklerinde profesyonel yardım almaktan çekinmemeleri üzere bahislerde eğitilmeleri gerekmektedir. Okulların da, öğrencilerinin okul içinde ve dışında internet kullanımlarını makul bir sistem içinde takip etmeye dönük çalışmalar yürütmelerinin, ailelerle bu bahis hakkında sürekli iş birliği içinde olmalarının önleyici çalışmalarda tesirli olacağı söylenebilir.