Burdur’da Ada Çayı Üretimi Azaldı
İlkbahar ve haziran devrinde rejiminde yağış alamayan Burdur’da yetiştirilen Anadolu ada çayında randıman, geçen bileşenlerin yaklaşık yüzde 60’ı iken çiftçiler, uzunlukları gereğince çalıştırılabileceğin ada çayının hasadında zorluklar çekiyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğünün 2024 Haziran Ayı Alansal Yağış Raporu bilgilerine göre, Akdeniz Bölgesi haziranda 6,4 milimetre yağış aldı. Normali 21,2 milimetre olan, 2023 yılı haziran ayı yağışı 48,3 milimetre olarak kaydedilen bölgede, yağışlar normale göre yüzde 70, 2023 yılı hazirana özelliği ise yüzde 87 azaldı. Bölgedeki yağış yağışları da mevsim normaline göre yüzde 11, geçen yılın aynı periyot yağışlarına göre yüzde 40 azalma gerçekleşti.
Burdur’un Yeşilova ilçesi dikilen, geçen yıl ilkbahar ve haziran periyodunda bol yağış almasından dolayı uzunluğu 1 buket metre uzunluğa ulaşan ve silaj makineleriyle hasat edilen Anadolu ada çayı, bu yıl kâfi yağış alamadığından gelişemedi.
Geçen yıl çok büyümeden dolayı hasat periyodu yaklaşık bir ay erkene çekilen ada çayında bu dönem randıman düşük. Bu yılki hasat devrinde uzunlukları yaklaşık 30 santimetre olan ada çayları lakın yere yakın tamburlu traktörle biçiliyor. Tambur sözleşme imzaladıktan sonra çiftçiler, tarlada sıcağının sıra yanı tozla da çabalamak zorunda kalıyor.
Güneşte kurutulan ada çayının kurusu ve yağı, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere ABD, Kanada, Uzak Doğu ve bazı Asya ile Afrika ülkelerine ihraç ediliyor. Anadolu ada çayı, bilhassa Avrupa ve Amerika pazarında daha çok talep görüyor.
Kentte 3 bin 200 dekarda tıbbi aromatik bitki, bin dekarda ada çayı üretimi yapan ve bölgede 19 yıldır susuz tarım ile tedavi aromatik bitki üretimini yaygınlaştırmaya çalışan Öztürk Sarıca, AA muhabirine, geçen yıl çok bahar yağışlarından üretilen ada çayının çoğaldığının 1 buğu metreyi aştığını anımsattı.
Bu yıl ise ada çayının kurak geçen yağış koşulları gereğince büyümeye değinen Sarıca, “Verim bu yıl oldukça düşük.” dedi.
Sarıca, iklim iklimlendirmenin tesirlerini tıbbi aromatik bitkilerde gözlemlediklerini vurgulayarak, “Zamansız sıcaklık, soğukluk ve yağış maalesef ada çayı ve diğer tıbbi aromatik tedavi randımanını son derece etkilemiş durumda. Şu anda mevcut adanın cayması nedeniyle büyümeden hasat yapmakta zorluk çekiyoruz. 40’ını ancak alabileceğiz.” oranları kullanıldı.
“Tarımsal eserlerde daha önemli sorunlar yaşanabilir”
Türkiye’nin pek çok yerde kuraklığın tesirli olduğuna işaret eden Sarıca, küresel ısınmanın tesirlerinin tarımda çok fazla hissedildiğini aktardı.
Sarıca, tıbbi aromatiklerin diğer zirai eserlere göre sıcak ve soğuğa karşı daha güçlü olduğunu belirterek, “Aslında tıbbi aromatik bitkiler bize şu bildiriyi veriyor: ‘Ben bu kadar güçlüyken hava koşullarından bu kadar çok etkileniyorsam gelecek yıllarda çok dikkatli olun.’ Önümüzdeki yıllarda zirai ürünlerde daha önemli sorunlar yaşanabilir. Yaklaşık 19 yıldır tıbbi aromatik bitki kesimindeyiz, bu yılki kadar, iklimden etkilendiğine daha önce çarpma olmadı.” diye konuştu.
“Kurusunun kilogramı 40-50 lira civarında”
Geçen yıl ada çayında 200 ton civarında kuru rekolte aldıklarını lisana gelen Sarıca, şöyle konuştu:
“Bu yıl 70-80 ton civarında kuru ada çayı hasadımız olacak. Buna bağlı olarak tıbbi aromatik bitkilerde fiyatlar yükselmiş durumda. Ada çayı yağının litre fiyatı bin liranın üzerinde. Kurusunun kilogramı ise 40-50 lira civarında seyrediyor. Bu fiyatlar daha da artacak üzere görünüyor zira hasat ölçümleri geçen yılın başlarında tahminen gelecek yıl bir yağış fazla olur, çok eser verir Fiyatlar düşebilir bu sefer de diktiğiniz ölçümlerin ortalama hayat dirençleri düşer. “
Sarıca, iklim değişikliğine karşı gerekli malzemeler alınamazsa zirai ürünün sürdürülebilirliği açısından dünyada büyük dağıtım kapıda olduğunu, su tasarrufuna yönelik geç kalınmadan susuz tarım ve damlama sulama sistemlerine geçilmesi gerektiğini kaydetti.
