Beşinci hastalık

• Beşinci hastalık nedir?

Beşinci hastalık (eritema infeksiyozum) bulaşıcı bir viral döküntülü hastalıktır. Etken Parvo virus- B-19, bir DNA virusudur. Yüzde besbelli bir kızarıklığa neden olduğu için halk ortasında “tokatlanmış yanak sendromu” olarak da isimlendirilir. Her mevsimde görülebilir lakin kış mevsiminde ve ilkbahar başlangıcında sıklığı artar. Her 3-4 yılda bir hafif salgınlar yapabilir.

• Beşinci hastalık çocuklarda hangi yaş kümesinde görülür?

Beşinci hastalık sıklıkla 4-10 yaş ortası çocukları tesirler. Daha küçük yahut büyük çocuklarda ve erişkinlerde de hastalık görülebilir. Olguların büyük kısmında belirti vermez yahut hafif klinik bulgular ile seyreder.

• Bulaş hastalık nasıl bulaşır?

Bulaş, enfekte bireylerin teneffüs yolu sekresyonları ile (öksürük, hapşırık) ve yakın temas ile olur. Ayrıyeten kan yoluyla da bulaşabilir. Enfekte olan hamilelerin bebeklerine de bulaşabilir.

• Beşinci hastalık belirtileri nelerdir?

Virüs bedene alındıktan sonra belirtilerin ortaya çıkması (kuluçka dönemi) 7-14 gün sürer. Bu devirde hafif ateş, halsizlik, baş ağrısı, karın ağrısı, burun akıntısı-tıkanıklığı, eklem ağrısı ve eklem şişliği üzere belirtiler görülebilir. Hasta bu periyotta virusu bulaştırır. Akabinde yanaklarda tokat izine benzeri kırmızı bir döküntü oluşur. Döküntü çıktıktan sonra bulaş riski kalmaz. Birkaç gün sonra gövde, kol, uyluk ve kalçada dantelimsi pembe bir döküntü oluşabilir. Döküntü hafif kabarıktır ve basmakla solar. Döküntü sıklıkla 7-10 gün içinde kaybolur. Bazen birkaç hafta boyunca sıcak, soğuk, antrenman ve banyoda alevlenir ve tekrarlar.

• Beşinci hastalık tanısı nasıl konulur?

Beşinci hastalığın tanısı sıklıkla “tokatlamış yüz görünümü” ve öbür bulgular ile klinik olarak konulur. Bağışıklık sistemi ile ilgili kıymetli bir hastalığı olan, önemli komplikasyon gelişme riski olan çocuklarda yahut aile derdi yüksek ise, tabip teşhisin laboratuvar olarak mutlaklaştırılmasını isteyebilir. Kesin tanısı kanda serolojik olarak Parvo-virus B-19’a mahsus Ig M tipinde antikorların saptanmasıyla konulur.

• Beşinci hastalık nasıl tedavi edilir?

Viral bir enfeksiyon olduğu için altıncı hastalığın etkene yönelik tedavisi yoktur. Bu yüzden tedavi destekleyicidir ve ateş düşürücü/ağrı kesici, istirahat ve kâfi sıvı alımı kafidir. Hekiminiz çocuğunuzun döküntüleri kaşıntılı ise kaşıntıyı azaltıcı (antihistaminik) bir ilaç reçete edebilir. Sık ılık-soğuk duş da döküntüler için rahatlatıcı tesir gösterebilir.

• Beşinci hastalığın seyri nasıldır? Komplikasyonları nelerdir?

Sağlıklı çocuklarda beşinci hastalık sıklıkla çok hafif seyreder, büsbütün düzgünleşme görülür ve hastalık sonrası ömür uzunluğu kalıcı bağışıklık kazanılır. Hastalık büyük çocuklarda eklem iltihabına (artrit) neden olabilir. Nadiren allta yatan hastalığı olan çocuklarda kan, eklem ve hudut sistemine ilişkin önemli komplikasyonlar görülebilir. Kansızlıkla seyreden kronik hemolitik anemi durumlarında, bağışıklık sistemi hastalığı olan yahut tedavi nedeniyle bağışıklığı baskılanmış şahıslarda şiddetli kansızlığa ise şiddetli kansızlığa (aplastik kriz) yol açabilir. Gebeliğinin bilhassa birinci yarısında beşinci hastalık geçiren hamilelerde ise düşük, meyyit doğum yahut bebekte önemli komplikasyonlara neden olabilir.

• Beşinci hastalıktan korunma yolları nelerdir?

Beşinci hastalığın aşısı yoktur. Her enfeksiyon hastalığında olduğu üzere sık el yıkama, burun, ağız ve göze temas etmekten kaçınma, öksürme ve hapşırma esnasında ağız ve burunu kapatma, ve ateşli yahut teneffüs yolu enfeksiyonu geçiren çocukların kreşe gönderilmemesi üzere tedbirlerin dikkate alınması bir ölçü muhafaza sağlayabilir.

Doç Dr. Nisa Eda Çullas İlarslan

Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı