Bayraktar: Dünya Bankası ile güç iş birliğini artırmayı hedefliyoruz
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Dünya Bankası Türkiye Güç Dönüşümü Çalıştayı’nda yaptığı konuşmasında, mevcut proje portföyünün yanı sıra güç dönüşümünü hızlandırmak için memleketler arası finansal kuruluşlarla iş birliğinin ileri düzeye taşınması gerektiğini söyledi.
Bayraktar, Türkiye’nin güç arz güvenliğini emniyete almak ve ithalat bağımlılığını azaltmaya çalışan bir ülke olduğunu belirterek güç dönüşümünde stratejik adımlar atılması ve güç dönüşümü sürecinin güzel yönetilmesi gerektiğini lisana getirdi.
Sadece güçte değil endüstride, tarımda, ulaştırmada, binalarda birçok farklı bölümde güç verimliliğinin artırılması gerektiğine işaret eden Bayraktar, güç dönüşümünde yenilenebilir güç, hidrojen, geçiş yakıtı olarak doğal gaz ve nükleer gücün kıymetli rolü olduğunu kaydetti.
“Türkiye’nin yenilenebilir güçte savlı gayeleri var”
Bayraktar, Türkiye’nin yenilenebilir güçte savlı gayeleri olduğunu, Dünya Bankasının Türkiye’yi yakından takip ettiğini aktararak bu alanda kurulu gücü artırmak, somut amaçlar ortaya koymak ve çeşitli projeleri hayata geçirmek basamağında Dünya Bankası, Uluslararası Finans Kurumu ve öbür kuruluşlarla çalışmak istediklerini lisana getirdi.
Söz konusu maksatlar doğrultusunda şebekenin muhtaçlık duyduğu yatırımların yapılması gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, şöyle devam etti:
“Burada bizim karşı karşıya olduğumuz birkaç zorluk var. Bunlardan bir tanesi, sistem işletmecisinin yani bizim elektrik iletim şebekemizin işletiminin sağlıklı bir formda bu kadar yenilenebilir ve bu kadar kesintili kaynağı sisteme katarken yanlışsız bir halde yönetilmesi ve bunun güçlendirilme muhtaçlığı. Bu manada iletim sistemimizi geliştirmek, artan bu muhtaçlığı karşılayacak yeni yatırımları, kapsamlı yatırımları yapabilmek için de önümüzdeki 10 yıl içerisinde yaklaşık 10 milyar dolarlık yatırım maksadımız var. Hasebiyle daha güçlü bir iletim şebekesine sahip olan bir Türkiye. Tıpkı vakitte komşularıyla enterkoneksiyon kapasitesi, elektrik iletim temas kapasitesi daha artmış bir ülke. Bugün Gürcistan’la bizim 700 megavatı bulan bir enterkoneksiyonumuz var lakin komşularımızla mevcut kapasiteleri kesinlikle artırmamız lazım. Avrupa istikametinde Bulgaristan ve Yunanistan ile olan mevcut enterkoneksiyon kapasitemizi artırmamız lazım. Hasebiyle enterkoneksiyon kapasitesi artmış, iletim şebeke yatırımları, genişleme yatırımları artmış bir Türkiye’den bahsediyoruz.”
Bayraktar, bugüne kadar tahsis edilen kapasitelerin hayata geçirilebilmesi için müsaade süreçlerinde güzelleştirme planlandığını belirterek “Yatırımların hayata geçmesi için en kıymetli bahislerden biri finansman, onun için bu toplantı çok daha değerli. Bu finansmanın da sağlıklı bir formda sürdürülebilir finansal yapıda sağlanmasını hedefliyoruz. Elbette ki sürdürülebilir güç geleceği için yenilebilir projelerimizin yanı sıra kıymetli ögelerden biri de bunların grup ekipman tedariki. Bizim kesinlikle güneş panelleri, rüzgar santralleri için türbinlerin sağlıklı bir halde rastgele bir tedarik zincirinde kırılmaya sebebiyet vermeden yahut önümüzdeki süreçte bu manada yaşayacak sorunları aşacak formda yanlışsız bir paha zinciri içerisinde pozisyonlandırılması ve çözülmesi gerekiyor.” sözlerini kullandı.
Kritik madenler alanında Dünya Bankası ile iş birliğini önemsediklerini aktaran Bayraktar, tüm bedel zincirinde ve yeni teknolojilerde kesinlikle sürdürülebilirlik temelinde bir adım atılması gerektiğini, bu bahiste değerli bir işbirliği fırsatı olduğuna inandığını söyledi.
Bayraktar binalarda, tarımda, ulaştırmada ve birçok farklı kesimlerde güç verimliliğinde önemli potansiyel olduğunu belirterek şu tabirleri kullandı:
“2024-2030 yıllarını kapsayan bir strateji dokümanı yayınladık. Burada her bölümde hangi alanlarda ne kadarlık bir uygunlaştırma yapacağımızı tabir ettik. Buna nazaran, Türkiye’nin bu müddette yaklaşık 20 milyar dolarlık yatırım muhtaçlığı var, bir yatırım amacı var ve bunun sonucunda da primer güçte yüzde 16’lık bir tasarruf, hasebiyle güç yoğunluğunda bir güzelleştirme ve tıpkı vakitte yaklaşık 100 milyon tonluk bir karbon emisyonundan da kaçınma üzere bir sonuç ve amaçla karşı karşıyayız. Hasebiyle güç verimliliği konusu bizim büyük bir dikkatle üzerine eğileceğimiz, yeniden burada milletlerarası finansal kuruluşlarla birlikte iş birliği yapacağımız değerli alanlardan biri.”
Yeşil hidrojenin güç dönüşümünde değerli yeri olduğunu vurgulayan Bayraktar, hidrojen üretim kapasitesinin geliştirilmesi, üretimden depolamaya, dağıtıma kadar geniş bir yelpazede çok yakın iş birliğine muhtaçlık duyulduğunu ve bu bahiste Dünya Bankasının katkılarıyla yeni projeler geliştirilebileceğini söyledi.
Bayraktar, Türkiye’nin karbon nötr bir iktisada gitmesi için kömürle alakalı da bir planlamanın olması gerektiğine işaret ederek “Kömürde de bilhassa karbonsuzlaşma yahut karbon yoğunluğunu düşürmeyle alakalı bir program üzerinde çalışıyoruz. Kömür santrallerinin geleceğiyle ilgili bir dönüşüm programı üzerinde çalışıyoruz. Bu yıl bitmeden bir dönüşümle alakalı, kömür santrallerimizin düşük karbona geçişiyle alakalı bir planlamayı inşallah kamuoyuyla paylaşırız. Bu bahisteki teknik çalışmalarımız devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Enerji dönüşümünü hızlandırmak için milletlerarası finansal kuruluşlarla iş birliğinin artırılması gerektiğini belirten Bayraktar, bu manada Bakanlık olarak hazır olduklarını kelamlarına ekledi.
Dünyada her yıl 2-3 trilyon dolarlık yenilenebilir yatırımı gerekiyor
Dünya Bankası Güç ve Ekstraktifler Global Yöneticisi Demetrios Papathanasiou da iklim değişikliği krizinin ve güç güvenliği sorunlarının herkes için sorun olduğunu vurgulayarak “Bu sıkıntıların öbür yüzü ise pak güç fırsatıdır. Dünya çapında pak güç yatırımlarını ve üretimini artırmak için bir kararlılık görüyoruz” diye konuştu.
Papathanasiou, geçen yıl COP28’de ülkelerin dünyada yenilenebilir güç kapasitesini üç katına, güç verimliliğini iki katına çıkarma kararı aldığını anımsatarak bu amacın yüksek ölçüde finansman ve hükümetler ile özel kesim ortasında uyum gerektirdiğini lisana getirdi.
Gelişmekte olan ülkelerin fosil yakıtlara her yıl 500 milyar dolar harcadığına dikkati çeken Papathanasiou, dünyada her yıl 2-3 trilyon dolarlık yenilenebilir güç yatırımı yapılması gerektiğini söyledi.
Papathanasiou, Türkiye’nin güç dönüşümünde büyük bir ilerleme kaydettiğini belirterek şöyle devam etti:
“Türkiye, daha pak hava, güç güvenliği ve iklim değişikliğine katkı taahhüt ediyor. Bunlar iş, güç santrallerine ve pak güç ekipmanlarının üretimine yatırım getirecek. Bataryaları sisteme nasıl dahil edebiliriz, sisteme nasıl daha fazla dijital düzenek getirebiliriz üzere yapılacak çok işimiz var ancak bu, ilerlemek, çağdaşlaşmak ve güç güvenliği ve iklim kriziyle başa çıkma kelamı vermek için mükemmel bir fırsat.”
Dünya Bankası Türkiye Ülke Yöneticisi Humberto Lopez ise Türkiye’nin güç dönüşümü planının, Dünya Bankası’nın gördüğü en büyük planlardan olduğunu belirterek “Bu mevzuda Türkiye’ye takviye olmaktan son derece gurur duyuyoruz zira bu Türkiye’nin maksadını ve sahip olduğu kapasiteyi gösteriyor” dedi.
