Antik Romalılar Tabanlarını Neden Yedikleri Yiyeceklerin Çöpleriyle Kaplıyordu?
Bu mozaiğe bakınca zemininin ‘çöp’ ile kaplandığını düşünebilirsiniz. Hatta fare izi ayrıntısına kadar var. Lakin bu Romalılar için, bir çöp yığınından çok daha fazlası.
Pek çok gereçle hazırlanan bu mozaik, Romalılar için neyi temsil ediyor olabilirdi?
Profane Müzesi’nde dağılmış yemek artıklarıyla hazırlanan bir yer yer alıyor.
Bu usul süslemeler, Antik Roma’da mutfak yerini süslemek için kullanılıyordu. Dağılmış meyve modülleri, zeytin çekirdekleri, kabuklu yiyecekler ve hatta cam parçaları… Hepsi farklı başka olsa da bakıldığında bir bütünü oluşturuyor.
Mozaik, varlıklı bir Roma ziyafetinin kalıntılarını andırıyor. Mimarisi, teatral maskelerle süslenmiş ve ritüel objelerle donatılmış bir odanın girişinde yer alıyor. Ortada, karmaşık bir Nil görünümü çizilmiş, etrafında ise bir ziyafetin artıkları serpiştirilmiş.
Bu görsel yanılsama, antik Roma’da yaygın olarak kullanılan “asarotos oikos” motifini taşıyor.
Kelime manasıyla “süpürülmemiş oda” olarak çeviri edilen bu motif, ziyafet odalarının yerlerini süslemekte kullanılırdı. Mozaik, o denli bir ayrıntıyla işlenmiş ki, birinci bakışta mutfak artıklarıyla kaplı üzere görünürken, yakından bakıldığında bu artıklar taş ve cam modüllerine dönüşüyor.
Bu stil bir yer kullanmak Romalılar için bilinmeyen bir statü sembolü demekti. Çöplere bakıldığında o periyoda nazaran ‘en lüks’ şeylerin kullanıldığı görülüyor. Bu da aslında kullanan kişinin, gösterişli ziyafetlerin verilebileceği kadar varlıklı olduğu demekti.
Tabii sadece bununla hudutlu sanmayın.
‘Memento mori”, yani vefatı hatırlatma ideolojisinin izlerini de taşıyor. Bu ideoloji, insanın öleceğini ve dünyadaki geçiciliğini hatırlatır. Mozaik, en gösterişli ziyafetlerin bile vakitle çöpe dönüşebileceğini, hatta yiyeceklerin kemiklere ve toza dönüşeceğini anlatıyor.
Bu bakımdan, “süpürülmemiş oda” mozaiği, ziyafetin keyfini çıkarırken ömrün süreksiz olduğunu hatırlatmanın da Romalılar için mantıklı bir aracıydı.
