Anne-Babasından Kopamayan Narsist ve Evliliğe Ziyanı

Bu kordon, bireyin evlilik sonrası yeni kurduğu aileden fazla, kendi ailesine bağlı kalmasına neden olur. Bu durumu daha güzel anlatmak için şu metaforu kullanabiliriz: Bir gemi, limana demirlemiş durumda ve hareket etmek istiyor, lakin görünmez bir halat onu limana bağlı tutuyor. Gemi ne kadar güçlü olursa olsun, bu halat kopmadığı sürece özgürce hareket edemez.

Bir denizci düşünelim, güçlü ve sağlam bir gemisi var. Bu gemi, denizlerin dalgalı ve güçlü sularında yol almak üzere tasarlanmış. Lakin gemi, limana bağlı görünmez bir halatla sabitlenmiş durumda. Denizci, gemiyi açık denizlere çıkarmak istiyor, macera dolu bir seyahate çıkma hayali kuruyor. Lakin, görünmez halat gemiyi limanda tutuyor ve denizci, gemiyi bir türlü hareket ettiremiyor. Bu halat, denizcinin özgürlüğünü kısıtlıyor, geminin potansiyelini gerçekleştirmesine pürüz oluyor.

Narsist birey de tıpkı bu denizci üzere, evlilikle birlikte yeni bir hayat kurmak, eşine ve ailesine odaklanmak istiyor. Lakin anne ve babasıyla olan güçlü bağı, bireyin bu yeni hayata tam manasıyla adapte olmasına mani oluyor. Görünmez kordon, bireyin ebeveynlerinden bağımsız hareket etmesini zorlaştırıyor.

Gemi ve liman ortasındaki bağ

Gemi ve liman ortasındaki bu görünmez halat, denizcinin her hareketini denetim eder. Denizci, her ne kadar gemisini denizlere açmak istese de, halat onu daima olarak limana geri çeker. Liman, denizcinin bildiği, alıştığı ve kendini inançta hissettiği bir yerdir. Lakin denizci, limanın dışındaki dünyayı keşfetmek, yeni tecrübeler yaşamak ister. Bu keşif dileği, denizcinin gemiyi limandan çıkarma eforunu tetikler. Lakin görünmez halat, denizcinin her seferinde geri dönmesine neden olur.

Bu durum, narsist bireyin anne ve babasıyla olan alakasında de emsal halde işler. Birey, kendi ailesiyle (eşi ve çocuklarıyla) yeni bir hayat kurmak, onlarla birlikte yeni tecrübeler yaşamak ister. Fakat anne ve babasıyla olan güçlü bağı, bireyin bu yeni hayata tam manasıyla adapte olmasını mahzurlar. Görünmez kordon, bireyin her adımında onu geri çeker, kendi ailesi yerine ebeveynlerine odaklanmasına neden olur.

1. Eş kendisini bedelsiz hisseder;

Bu görünmez halat, geminin hareketini kısıtladığı üzere, narsist bireyin evlilik ve aile hayatını da kısıtlar. Eşi, denizcinin gemisini hareket ettirme eforlarına şahit olur ve her seferinde başarısızlığa uğradığını görür. Bu durum, eşin kendini kıymetsiz ve dışlanmış hissetmesine neden olur.

“Ahmet, evlendikten sonra da ailesiyle olan bağını koparamadığı için daima annesinin onayını arıyordu. Bu durum, eşinin kendini kıymetsiz hissetmesine neden oluyordu.”

Ahmet’in durumu, gemisini limandan çıkaramayan denizciye misal. Ahmet, eşine olan sevgisi ve bağlılığı ile yeni bir hayat kurmak ister. Fakat annesiyle olan bağı, onu daima olarak geri çeker. Ahmet, her adımında annesinin onayını arar, bu da eşinin kendini bedelsiz ve dışlanmış hissetmesine neden olur. Eşi, Ahmet’in annesiyle olan bu güçlü bağını kırmaya çalışsa da, görünmez halat Ahmet’i daima geri çeker.

2.Aşırı bağımlılık

Bir gemi, limana sıkı sıkıya bağlı olduğu sürece özgürlüğünü kaybeder. Gemi, her ne kadar açık denizlere açılmak ve yeni yerler keşfetmek istese de, limana olan bağımlılığı onu geri çeker. Narsist bireyin anne ve babasına çok derecede bağımlı olması, onun evlilik hayatında eşinin hislerini ve gereksinimlerini göz gerisi etmesine neden olabilir.

Örnek: Ahmet, annesi ve babası ne isterse onun peşinden masraf ve eşinin isteklerini geri plana atar. Bu durumda, eşi kendini kıymetsiz ve ihmal edilmiş hisseder.

3.Sınır Sorunları

Görünmez halat, geminin hareket alanını kısıtlar ve limanın sonları içerisinde kalmasına neden olur. Narsist birey de, anne ve babasıyla olan sonları net bir halde belirlemekte zorlanır. Narsist eşinin hayatına çok müdahalede bulunur ve eşinin mahremiyetine hürmet duymaz. Narsist kendi eşiyle bağlantı kuracağı sırada, annesinin hudutlarını da önemser ve daima annesinden fikir alır. 

Ahmet, annesiyle olan bağını koparamadığı için her değerli kararda annesinin fikrini alır. Bu durum, Ahmet’in eşinin kendi kararlarını almasına pürüz olur ve konutta daima bir müdahale ortamı yaratır. Örneğin, Ahmet ve eşi yeni bir mesken almak istediklerinde, Ahmet daima olarak annesinin onayını arar. Annesinin her dediğini dikkate alır ve eşinin fikirlerini göz gerisi eder. Ahmet, konut alacağı sırada daima annesinin fikrini sorar ve annesinin beğenmesine çok dikkat eder. Her şey annesinin istediği üzere olması için büyük bir uğraş gösterir. Bu durumda, Ahmet’in eşi kendini dışlanmış ve bedelsiz hisseder.

Ahmet’in durumu evliliğinde de emsal halde işler.  Eşi, kendi kararlarını alamaz ve daima olarak Ahmet’in annesiyle olan alakasının tesiri altında kalır. Ahmet’in daima annesinin fikrini araması ve eşinin görüşlerini önemsememesi, meskende bir güç çabasına yol açar ve eşinin kendini baskı altında hissetmesine neden olur. Ahmet kendi aile sonlarını sağlıklı biçimde oluşturamadığı için daima çatışma yaşamaya devam eder.

Narsist bireyin annesi ve eşi birbirleri içerisinde rekabet ve kıskançlık içerisine girer. Örneğin, Ahmet, işten konuta geldiğinde annesi çabucak onu arar. Ahmet’in annesi, oğlunun tüm gün ne yaptığını merak eder ve onunla saatlerce konuşur. Ahmet’in eşi ise bu durumdan rahatsız olur. Ahmet, annesiyle bu kadar uzun müddet konuştuğu için eşine gereğince vakit ayıramaz. Ahmet’in eşi bu durumu lisana getirdiğinde, Ahmet kendini savunur ve ‘Annemi ihmal edemem.’ der. Ahmet bir de eşiyle yaşadığı durumu annesine anlatarak gelin ve kaynana ortasındaki çatışmayı daha da körükler.

Ahmet’in annesi, Ahmet’in eşiyle geçirdiği vakitleri kıskanır. Örneğin, Ahmet ve eşi bir tatile gitmeye karar verdiklerinde, annesi de tıpkı tatile gitmek ister. Şayet Ahmet, eşine bir ikram alırsa, annesi tıpkı hediyeyi kendisi için de bekler. Ahmet’in annesi, oğlunun eşiyle daha fazla vakit geçirmesini kıskanır ve daima olarak Ahmet’i arar ya da konutuna davet eder. Böylelikle, Ahmet ve eşinin toplumsallaşmasını de pürüzler. Birlikte vakit geçiremedikleri için birbirlerini ihmal etmiş olurlar. Ahmet’in eşi ise daima yalnız kalmaktan ve sosyalleşememekten ötürü eşine şikayet etse de narsist empati kuramadığı için eşinin his ve fikirlerini çokta önemsemeyip annesiyle olan bağımlılığını sürdürmeye devam eder. 

Sarkaç etkisi

Ahmet’in durumu, bir sarkaç üzeredir. Ahmet, annesi ve eşi ortasında gidip gelir. Annesi ve eşinin her biri Ahmet’i kendi tarafına çekmeye çalışırken, Ahmet ortada sıkışıp kalır ve daima iki taraf ortasında savrulur. Bu sarkaç tesiri, aile içindeki çatışmaları ve rekabeti artırır.

Ahmet, bir gün işten konuta geldiğinde annesi onu arar ve sonraki gün bir arada alışverişe gitmek istediğini söyler. Ahmet, bu teklifi kabul eder. Lakin, eşi daha evvel Ahmet’le birlikte bir plan yapmıştır. Ahmet, annesinin teklifini geri çeviremez ve eşiyle olan planını iptal eder. Bu durum, Ahmet’in eşinin hayal kırıklığına uğramasına ve kendini kıymetsiz hissetmesine neden olur. Ahmet, bu durumu annesine anlattığında, annesi, ‘Oğlum, seninle daha fazla vakit geçirmeyi hak ediyorum.’ diyerek gelin ve kaynana ortasındaki çatışmayı daha da derinleştirir.

Narsist kişiliğe sahip bir bireyin anne ve babasıyla olan bağı, evlilik sonrası aile dinamiklerinde önemli meselelere yol açabilir. Çok bağımlılık, hudut meseleleri, rekabet ve kıskançlık, manipülasyon ve denetim üzere hususlar, bireyin evlilik hayatında özgürce hareket edememesine ve eşine ve ailesine gereken kıymeti verememesine neden olur. Görünmez kordon metaforu, bu durumların evlilik üzerindeki tesirlerini anlamak ve tahlil yolları bulmak için tesirli bir araçtır. Bu problemlerle başa çıkmak için profesyonel yardım almak, açık irtibat kurmak ve sonlar belirlemek değerlidir.  

Instagram

Youtube

X

Tiktok

Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün muharrirlerinin özgün fikirleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio