AFAD zelzele riskini yapay zekayla tahlil edecek
AFAD, İstanbul’da mümkün bir sarsıntının hasar ve kayıplarını kestirim etmek için yapay zeka destekli kapsamlı çalışmalar gerçekleştiriyor. AFAD Sarsıntı ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, Türkiye’nin tamamını doğal afetlere karşı hazırlamak maksadıyla bilimsel data, teknoloji ve farkındalık odaklı stratejiler geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. İstanbul’un zelzele riski yapay zekayla tahlil ediliyor
Deprem risklerinin değerlendirilmesinde yapay zeka kullanımına değinen Tatar, “Yapay zeka artık hayatımızın her alanına girdi. Bu nedenle dikkatli olsak da kullanmak zorundayız” sözlerini kullandı. AFAD Zelzele Ön Hasar ve Kayıp İddiası Sistemi’nde (AFAD-RED) yapay zekadan yararlanıldığına dikkati çeken Tatar, bu yazılımın sarsıntıya ait hasar ve kayıp varsayımı yapabildiğini söyledi.
Tatar, “AFAD-RED sistemi ile üretilen raporlar size iddiası olarak kaç can kaybı yaşanacağını, yaralı sayısını, hasarlarla ilgili bilgileri, kritik üst yapıların, alt yapıların ayakta kalıp kalmamış olabileceğini öngörebiliyor” diye konuştu.
AFAD-RED uygulaması aracılığıyla senaryo sarsıntıları oluşturup vilayetlere göndererek tatbikatlar yaptıklarını anlatan Tatar, yapay zekanın müdahale ve düzgünleştirme süreçlerinde otomatik talimatlar ve kaynak idaresi sağlayacak formda entegre edilmesini hedeflediklerini kaydetti.
Japonya’da sarsıntılar sonrası hoparlörler ve anons sistemleri aracılığıyla yapılan ihtarlara ait ise Tatar, bu cins erken ihtar sistemlerinin dünya genelinde sonlu sayıda ülkede uygulandığını ve Türkiye’de de emsal sistemlerin kullanılabileceğini belirtti.
Tatar, 6 Şubat sarsıntılarının akabinde yeni teknolojiler geliştirilmesi gerektiğini lisana getirerek, bu süreçte teknolojik inşaat teknikleri ve sosyolojik hazırlıkların kıymetine dikkati çekti. Orhan Tatar, Nepal’de 25 Nisan 2015’teki zelzeleden evvel cep telefon sınırlarında sismik aktivite nedeniyle kesinti yaşandığını tabir etti.
Bu tıp sismik olayların zelzelesi evvelden tespit etmek için kullanılıp kullanılamayacağı sorusuna karşılık Tatar, “Depremin kesin vaktini ve yerini kestirim etmek mümkün değil. Lakin büyük bir zelzele öncesinde yer kabuğunda birtakım fizikî değişiklikler olabilir. Nepal örneğinde de bu çeşit bilgilere dayanarak kimi sonuçlar elde edilmiştir” karşılığını verdi.
Tatar, İstanbul’da meydana gelecek bir sarsıntıda sirenlerin devreye girip girmeyeceğine ait, bu hususta farkındalığın artırılması gerektiğini ve kullanıldığı vakit bu biçim ikaz sistemlerinin paniğe neden olabileceğini söyledi.
Tatar, “Bunun acı örneklerini yaşadık. Yani hala dün üzere aklımda benim. İzmir sarsıntısında dahi, 2022 Ekim ayında yaşadığımız İzmir zelzelesinde, sonrasında yaşadığımız birkaç küçük, 4,5-5 büyüklüğündeki, bu aralıktaki zelzelelerde bile ne yazık ki bulunduğu yerin 2. katından atlayıp da ömrünü yitiren arkadaşlarımız, öğrencilerimiz var” halinde konuştu.
